🌓 یک اجتماع و یک وزیر غیراجتماعی
◀️ نقدی بر ساختار و ایستار و رویکرد ستاد ملی مبارزه با کرونا

✍️ حسین شیران
دکترای جامعه‌شناسی (بررسی مسائل اجتماعی ایران)

بخش سوم

     اگرچه به واقع امر در ممکلت ما، به هر دلیلی که بوده و است، اصولا و اساسا جامعه‌شناسان چندان نقشی رسمی در روند امور نداشته و ندارند با این‌حال حقیقت امر اینست وقتی مسأله‌ای به این بزرگی امنیت و سلامت جمعیت را به شدت به مخاطره انداخته و نظم و نظام جامعه را قویا به هم زده است البته که جامعه‌شناسان هم باید هم‌پای دیگران پای کار باشند. همه‌گیری حتی اگرکه صرفا یک امر پزشکی تلقی شود باز از این جهت که قویا مخل نظم اجتماع گردیده به طور قطع یک مسأله اجتماعی مهم تلقی می‌شود؛ بر این اساس چگونه ممکن است یک مسألۀ اجتماعی در این شدت و حدت در جامعه جاری باشد اما جامعه‌شناسان و کارشناسان مسائل اجتماعی کشور رسما در صحنه حضور نداشته باشند؟!

     با این حال به باور نگارنده، بهترین گزینه برای ورود تخصصی در یک چنین امری و یک چنین مواقعی گرایشات علمی میان‌رشته‌ای همچون "جامعه‌شناسی پزشکی"، " اپیدمیولوژی اجتماعی" و "پزشکی اجتماعی" است که به هر حال با داشتن تخصص و صلاحیت لازم در هر دو زمینه بتوانند عملا و نظرا در مسأله ورود کنند. متأسفانه "جامعه‌شناسی پزشکی" آن‌سان که باید و شاید در این ممکلت باب نیست و حتی جزو گرایشات دکترای تخصصی جامعه‌شناسی در کشور هم نیست، این یعنی هنوز به هر دلیلی ضرورتی بر جان گرفتن و جریان داشتن این تخصص در جامعه احساس نشده و باز نمی‌شود، باشد که شیوع کرونا باعث فتح بابی در این خصوص گردد. 

     در گذر از جامعه‌شناسی پزشکی که رشته‌ای خارج از حوزۀ علوم پزشکی است دو رشتۀ دیگر یعنی اپیدمیولوژی اجتماعی و پزشکی اجتماعی اساسا جزو گرایشات تحصیلی و تخصصی خود وزارت بهداشت و درمان کشور هستند با این‌حال با این‌که وزیر محترم بهداشت و درمان خود در رأس امور هستند هیچ‌کدام از متخصصان این گرایشات به نحو بارز در مدار کار قرار نگرفته‌اند. مهم‌ترین گواه این استنباط ترکیب "کمیتۀ علمی" ستاد ملی مبارزه با کرونا است که وزیر محترم در همان آغاز همه‌گیری در جهت ارائۀ راه حل‌های علمی و عملی به ستاد تعیین نموده‌اند؛ در این لیست شما هیچ نشان بارزی که دال بر توجه به بعد اجتماعی کار باشد نمی‌بینید! اغلب این متخصصین محترم عفونی و قلبی و ریوی هستند که دعوت به کار شده‌اند چرا که پشت همه تصمیمات و تدابیر اتخاذ شده، قرص و محکم این باور اولیه نهفته است که همه‌گیری اصالتا یک امر پزشکی است و لاغیر، و چون به وجه غالب در این همه‌گیری ریه‌های افراد درگیر می‌شوند ضرورتا حضور متخصصین محترم ریه امری ضروری تلقی شده است.

     با این‌حال تنها این عدم توجه به تخصص‌های اجتماع‌محور نیست که ما را در "غیراجتماعی" خواندن وزیر محترم بهداشت و درمان کشور مصمم می‌سازد. در ارتباط با ایشان البته که نداشتن تخصص در امور و علوم اجتماعی محل نقد نیست، اما فقدان علاقه و اعتقاد به ابعاد اجتماعی کار به عنوان یک وزیر و رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا چرا؛ بدیهی است تجمیع تمامی تخصص‌ها در یک فرد هر چقدر هم که دانا و توانا باشد امری نشدنی است، علی‌الاصول هر کس در هر امری که فاقد تخصص است از معاونت و مشاورت متخصصان مربوطه بهره می‌برد مگر آن‌که اصلا و اساسا به آن تخصص علاقه یا اعتقادی نداشته باشد. عملکرد وزیر محترم در حذف "معاونت اجتماعی" از تشکیلات وزارت بهداشت، به محض بر سر کار آمدن، بیش‌تر به نفع عدم علاقه و اعتقاد و یا اعتماد ایشان به ابعاد اجتماعی امر بهداشت و سلامت تعبیر و تلقی می‌شود تا هر دلیل دیگری که ایشان احیانا به میان بیاورند.

ادامه دارد ...

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)