🌓 فراتلفیق‌گرایی، راهی برای رهایی - بخش هشتم
✍️ حسین شیران

.

ایدئولوژی‌ها همچو گربه‌هایی هستند که هر کدام تکه‌ای از گوشت حقیقت را دریده و با خود به گوشه‌ای برده‌‌اند. در این میان گربه‌های دیگری هم تکه‌هایی از دست آن‌ها قاپیده و با خود به گوشه‌هایی دیگر برده‌‌اند و باز گربه‌هایی دیگر همین کار را با خود آن‌ها کرده‌اند و به این ترتیب حقایق عالم پیوسته توسط گربه‌هایی که بیشتر‌شان ارتباط مستقیمی با حقیقت امر نداشته و احساس و ادراک و افهام بلافصلی از آن نگرفته بلکه با واسطه‌هایی از آن بهره برده‌‌اند بارها و بارها تکه‌پاره شده، همچو "گوشت قربانی" از مقر و مدار اصلی خود دور گشته و در اطراف پخش شده‌اند.

.

تماشا و تعقیب یک چنین وقایعی از "ارتفاع صفر" ممکن نیست؛ ارتفاع صفر موقعیت پست ایمان به ایدئولوژی‌هاست- آن هم نه همه بلکه نزدیک‌ترینِ ایدئولوژی‌ها! و این قانون و قرار حیات قومی و قبیله‌ایست- قوام هر قوم و قبیله هم به همین است، که شما ضرورتا از نزدیک‌ترین چشمه آب بنوشید وقتی هیچ نگفته‌اند و نمی‌دانید که آیا چشمه‌ی دیگری جز این هم در کار هست یا نیست و اگر هست کو کجاست و مهم‌تر از این‌ها این‌که مدام در گوش شما بخوانند گواراترین چشمه‌های عالم همین است که اکنون در دسترس و قسمت شماست- شما که بهترین و برگزیده‌ترین‌‌اید!

.

به این قرار نخستینِ ایمان‌ها ناشی از جبر موقعیت و محیط است. در دنیای درندشتی که بدوا بقول سارتر دوری و دیگران جهنم محسوب می‌شوند البته که نزدیکی و نزدیکان بهشت برینی قلمداد می‌شوند که باید با اعتماد و اطمینان فراوان به حصن و حصار امن‌شان درآمد و ایمان در و دروازه‌ی یک چنین درآمدنی‌ست؛ باری، ایمان یعنی باورمندانه به باروی امنی درآمدن؛ اما به یک باور و بارو درآمدن همان و از باورها و باروهای دیگر ماندن همان؛ برای همین می‌گویند روی دیگر ایمان کفر است، کفر به باقی باورها و باروها؛ "آن‌که ایمان یافت رفت اندر امان | کفرهای باقیان شد در گمان" (مولوی).

.

رها ساختن انسان‌ها از بند باورها و باروهایی که این‌گونه در بادی امر طبق اصل نزدیکی بی یا کم اراده تحت انقیادش درآمده‌اند به این سادگی‌ها نیست، هدف این نوشتار هم این دشوار نیست، هدف این‌جا ایدئولوژی‌ها و رهایی از کثرت آزاردهنده‌ی آن‌هاست و نه خیل انسان‌های معتقد به انواع ایدئولوژی‌ها. نخستین گام در این راه باور به پاره‌پاره گشتن حقایق توسط ایدئولوژی‌ها و ناقص و نابسنده بودن آن‌ها در مقام نظر و عمل است. برای درک و فهم بهتر این واقعیت باید از موقعیت پست فاصله گرفت و از موقعیتی هرچه فراتر و وراتر چگونگی پاگیری و جاگیری این گربه‌ها در برج‌ها و باروها را به تماشا نشست.

.

(باقی در بخش بعد)

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)

🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)

⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)