🌓 فراتلفیق‌گرایی، راهی برای رهایی - بخش نهم
✍️ حسین شیران

.

تصور کنید در محوطه‌ای دورتادور دیوار بلند در مقابل تکه‌سنگی ایستاده‌اید که اهالی آن‌جا از بدو کودکی در گوش و هوش شما خوانده‌اند که این بس مقدس و مقرب و متفاوت از هر سنگ دیگریست که به عالم پیدا شود و شما با این پیش‌فرض و نیز خیل خرق عادات و کراماتی که مستقیم یا غیرمستقیم از آن تکه‌سنگ و هکذا محافظان و متولیان و مبلغان آن دیده و یا شنیده‌اید سال‌های سال به آن به دیده‌ی احترام نگریسته و چه بسا در طول این سال‌ها نذر و نیازها و سر و سرّهایی هم با آن داشته‌اید.

.

در باب کارکرد چندجانبه‌ی یک چنین خرده‌حقایقی در خرده‌اجتماعات بشری شکی و بر سر آن هم بحثی نیست. بدیهی‌ست بدوا قرار و قوام اجتماعات بشری بر وجود حقایق مشترکی‌ست که پایه و مایه‌ی پندارها و گفتارها و کردارهای هم‌سو و هم‌آهنگ گردد و تحققا از این طرق است که "وفاق اجتماعی" و "نظم عمومی" حاصل می‌گردد. از این جهت حفظ و حراست از حقایق موضوعه و حریم و حدود آن‌ها همواره مهم‌ترین دغدغه‌ی اجتماعات بشری بوده و است و لزوما هر کجا حقیقتی بوده پیرامون‌اش یک‌سری "تابوها" (محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها) هم پدید آمده است.

.

در این محوطه هم دیوار بلند دور تکه‌سنگ و این‌که هیچ‌کس حق ندارد به آن نزدیک و از آن بالا رود یک تابو و در واقع بزرگترین تابوهاست! تابو تدبیری برای حفظ تمامیت هستی حقیقت موضوعه است و هر کس از آن تخطی کند با مجازاتی سنگین روبرو می‌شود. بی‌جهت نبوده و نیست آن‌ها که در طول تاریخ تابوشکنی‌ها کرده‌اند به سرنوشت‌هایی شوم دچار گشته‌اند! با این‌حال همین ماجراجویی‌ها و از جان گذشتگی‌ها بوده که از وجود خرده‌حقیقت‌ها و خرده‌جهان‌هایی دیگر در آن‌سوی دیوارها خبر داده که تنها با بالا رفتن از دیوار می‌شد به کم و کیف‌شان پی برد.

.

بالا رفتن از دیوار، ارتفاع گرفتن از "موقعیت فرود" (موقعیت پست؛ ارتفاع صفر) و رسیدن به "موقعیت فراز" است. موقعیت فرود موقعیت ایمان به یک ایدئولوژی و کفر به باقی ایدئولوژی‌ها و موقعیت فراز موقعیت اندیشه به باقی ایدئولوژی‌ها و بازاندیشی در تک‌ایدئولوژی حاکم است؛ این قدرت و قابلیت در بشر از اوج گرفتن و درنوردیدن دیوارها و دید و درک دیگران و حرکت فکری به سوی آن‌ها و سنجش نسبت خود و خودی‌ها با آن‌ها حاصل می‌گردد. موقعیت فراز "موقعیت روشن‌فکری و روشن‌گری" در باب خرده‌جهان‌ها و حقایق حاکم بر آن‌هاست، آغاز آن هم نقد و نظر در خرده‌جهان و خرده‌حقیقت خویش است.

.

(باقی در بخش بعد)

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)

🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)

⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)