مروری سریع بر جریانات جامعه شناسی

حسین شیران

بخش 10

.

سی. رایت میلز که میدان‌دار اصلی در هدایت حملات به تالکوت پارسونز بود با "جامعه شناسی رادیکال" اعلام وجود کرد؛ او که خود ذاتا آدم تند و مبارزه‌جویی بود [هوروویتز] با بازگشت به کارل مارکس که تا دهۀ پنجاه در آمریکا همچنان مهجور مانده بود عقاید و افکارش هم تند و مبارزطلب گشت و به این ترتیب او امکان یافت تا به همه چیز و همه کس و در رأس آنها به پارسونز حمله‌ور شود و همه را از زیر تیغ تیز نقدش بگذراند [ریتزر]. بازگشت به مارکس محدود به او نشد و تعداد دیگری همچون آلتوسر، پولانزاس، سوئیزی و بریورمن، والرشتاین و ... یک به یک به بازخوانی مارکس و بازنگری در مارکسیسم پرداختند و به ترتیب نظریات متعددی همچون مارکسیسم ساختاری، مارکسیسم سیاسی، مارکسیسم اقتصادی، مارکسیسم تاریخی و ... ارائه دادند.

و بعد بازگشت تنها محدود به شخص مارکس نبود؛ بطور مشخص متفکران جدیدی مورد اقبال واقع شدند و از این طریق هم نظریات جدیدی پا به عرصه گذاشتند. بعنوان مثال جورج هومنز (1910-1989) که همچون میلز به همه انتقاد داشت و از همه گریزان بود سرانجام به اسکینر و رفتارگرایی محض او روی آورد و رویکرد جدیدی تحت عنوان "نظریۀ تبادل" از دل آن بیرون کشید. با این نظریه او نه به عامل بها داد و نه به ساختار، تنها رفتار را اصل قرار داد و دکل بلند کشتی توفانزدۀ جامعه شناسی را در کمال تعجب به ریش شرطی رفتار بست!

.

.

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers