🌓 کتاب آشنایی با ایسم‌ها

✍️ جان آندریوس John Andrews

🔄 حسین شیران

⏺ بخش 17: جان‌گرایی؛ جان‌انگاری (آنیمیسم) Animism

.

آنیمیسم، از کلمۀ لاتین anima (*) به معنی "جان (1)"، باور به جان داشتن و یا ساکن بودن ارواح ماوراء طبیعی (2) در کالبد حیوانات، گیاهان یا اشیاء بی‌جانی هم‌چون سنگ‌ها و صخره‌ها می‌باشد(**). مردم‌شناس بریتانیایی ادوارد برنت تایلور (3) نخستین بار در سال 1871 در کتاب "فرهنگ ابتدایی" خود به بررسی باورهای جان‌گرایانه پرداخت و استدلال کرد که دین با آنیمیسم آغاز شد؛ در مقابل، جامعه‌شناس فرانسوی امیل دورکیم (4) استدلال کرد که دین با توتمیسم (5) آغاز شده است. اگرچه میان توتمیسم و آنیمیسم مشابهتی است، آنیمیسم بر ارواح فردی که به حفظ زندگی انفرادی کمک می‌کند متمرکز است در حالی که توتمیسم بر اجداد یک سرزمین یا خود آن سرزمین تأکید و تمرکز دارد و آن را اساس زندگی اجتماعی مردمان آن سرزمین تلقی می‌کند. تفاوت‌های ظریف هرچه که باشد، آنیمیسم در فرهنگ‌های اولیۀ تقریباً جهانی وجود داشته و امروز هم رواج دارد؛ به‌عنوان مثال، شینتوئیسم (6) ژاپنی باوری بسیار جان‌گرا است. آنیمیسم در حال حاضر به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه رایج است.

.

1. Soul
2. Spirit
3. Edward Burnett Tylor (1832–1917)
4. Emile Durkheim (1858–1917)
5. Totemism
6. Shintoism

.

⏺ افزودۀ مترجم:
* کلمۀ انیمیشن Animation هم که به کارتون‌ها اطلاق می‌شود از این ریشه است. انیمیشن یعنی "جان‌دهی" و "زنده‌سازی" و "حرکت‌دهی" به تصاویر؛ در فارسی "پویانمایی" هم که گفته می‌شود معادل مناسبی است.

.

** اگرچه Soul و Spirit را به وجه عام در زبان انگلیسی بجای هم و اغلب به معنای "روح" بکار می‌برند با این وجود به وجه خاص تفاوت و تمایزی در این میان مطرح است: Soul "جان" ما و بسته به بدن ماست که به ما حی و حس و حرکت می‌دهد در حالی‌که Spirit "روح" ما و وسیلۀ ارتباطی ما با خدا و عالم ماوراء الطبیعه است و بدون جسم و جان ما هم به بقای خود ادامه می‌دهد.

.

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)