🌓 آشنایی با ایسم‌ها - بخش چهل و دوم
✍️ جان آندریوس John Andrews
🔄 حسین شیران

.
⏺ اشتراک‌گرایی (کمونیسم) Communism

.

یک نظام سیاسی و اجتماعی در صدد ایجاد یک "جامعه بی‌طبقه"- جامعه‌ای که در آن مالکیت و ابزار تولید در اختیار اجتماع است و نه مانند نظام سرمایه‌داری در اختیار افراد. سابقه‌ی یک چنین ایده‌ای به "خطبه روی کوه" مسیح در دو هزار سال قبل و بعد کتاب "اتوپیا"ی توماس مور در قرن شانزدهم برمی‌گردد، اما کمونیسم به‌عنوان یک ایدئولوژی سیاسی در قرن 19 در اروپا - در این زمان غالباً با "سوسیالیسم" قابل معاوضه بود، به‌عنوان وارث انقلاب 1789 فرانسه و واکنشی به فرآیند صنعتی‌شدن، که طبقه‌ی کارگر شهری جدید و فقیری ایجاد می‌کرد، پای به عرصه نهاد.

.

در سال 1848 کارل مارکس (1818-1883) و فردریش انگلس (1820-1895) "مانیفست کمونیست" را منتشر کردند که ادعا می‌کرد: کمونیسم مرحله‌ی نهایی فرآیندیست که در آن اختلافات طبقاتی از بین می‌رود؛ سوسیالیسم، که در آن برخی اختلافات طبقاتی هنوز باقی است، یک مرحله‌ی میانی در این فرآیند است؛ و برای رسیدن به کمونیسم ابتدا باید یک "دیکتاتوری پرولتاریا"ی انقلابی وجود داشته باشد.

.

کمونیسم با پیروزی "ولادیمیر لنین" و بلشویک‌هایش در انقلاب روسیه در سال 1917 به قدرت سیاسی دست یافت. پیش‌تر مارکس و انگلس با بیان این‌که "طبقه‌ی کارگر هیچ کشوری ندارد" از پرولتاریاهای همه‌ی کشورها خواسته بودند باهم متحد شوند. بین دو جنگ جهانی اول و دوم، بیشتر اروپا توسط فاشیسم، ایدئولوژی رقیب، متلاشی شده بود و کمونیسم با عاملیت روسیه، به‎عنوان مثال، در جنگ داخلی اسپانیا در دهه‌ی 1930 از جمهوری‌خواهان ضد فرانکو حمایت مالی و معنوی داشت.

.

اما موفقیت واقعی کمونیست‌ها پس از جنگ جهانی دوم به‌دست آمد، زمانی که بیش‌تر اروپای مرکزی و شرقی به کشورهای اقماری اتحادیه جماهیر سوسیالیستی شوروی تحت رهبری "ژوزف استالین" تبدیل شدند. پیروزی‌های مشابهی در آسیا، در چین با پیروزی حزب کمونیست چین در انقلاب سال 1949 به رهبری "مائوتسه تونگ" (1893-1976) و متعاقب آن گسترش حکومت کمونیستی به کره‌ی شمالی، ویتنام، لائوس و کامبوج رخ داد. در جاهای دیگر، طی جریاناتی موسوم به "جنگ سرد"، "فیدل کاسترو" هم موفق شد در سال 1959 در کوبا یک کودتای کمونیستی به انجام برساند.

.

کمونیسم، علی‌رغم آرمان‌های عالی‌اش، همواره در عمل معادل حکومت استبدادی یا سرکوبگرانه‌ی دولت و نیز بی‌کفایتی اقتصادی بوده است- بر این اساس فروپاشی کمونیسم در اروپا در سال 1989 صورت گرفت و دو سال بعد فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اتفاق افتاد. در آغاز قرن بیست و یکم، تنها چین، کره‌ی شمالی، ویتنام، لائوس و کوبا بودند که به رژیم‌های کمونیستی خود می‌بالیدند، اگرچه در سال‌های اخیر چین و به‌ویژه ویتنام اصلاحات سرمایه‌دارانه‌ای را در اقتصاد خود به اجرا گذاشته‌اند.

.

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)

🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)

⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)