🌓 مقاله در روش‌شناسی علوم اجتماعی
عنوان: چالش‌ها در کاربرد روش گرندد تئوری (نظریه‌بنیاد): پیش‌درآمدی عملی بر انجام تحقیق به روش گرندد تئوری
Challenges When Using Grounded Theory:A Pragmatic Introduction to Doing GT Research
نویسندگان: وی. تیمونن، جی. فولی و سی. کنلون
V. Timonen, G. Foley and C. Conlon
مترجم: حسین شیران Hossein Shiran

بخش هشتم

5- نظریۀ داده‌بنیاد انتقادی
     اغلب تحولات اخیر در گرندد تئوری مشمول ترازبندی این روش با دیدگاه واقع‌گرایی انتقادی است (Kempter & Parry, 2011, 2014; Lee, 2016; Oliver, 2012) - دیدگاهی که به وجود یک واقعیت پای‌بند است، واقعیتی که باز و سیال است و بر اساس چگونگی تفسیر (ساخت معنی) افراد از آن شکل می‌گیرد. نظریۀ داده‌بنیاد انتقادی از این قابلیت برخوردار است که می‌تواند میان مواضع اثبات‌گرایانه و ساخت‌گرایانه رادیکال گرندد تئوری در جریان باشد چرا که هم بر چشم‌انداز انسانی و هم بر ساختارها و فرایندها و روابط اجتماعی که حوادث و نتایج را رقم می‌زنند متمرکز است (Oliver, 2012). 

     ویژگی اصلی واقع‌گرایی انتقادی - و اشکال دیگر تحقیقات انتقادی - بازتولید است: حرکت از مرحلۀ توصیف به مرحلۀ استنباط علّی از طریق درگیر شدن با نظریه‌ها و دانشِ از پیش‌موجود (Bhaskar, 986/2009). از این جهت، مشابه سایر گونه‌های گرندد تئوری، گونۀ واقع‌گرایی انتقادی هم دربرگیرندۀ ترکیبی از استقراء Induction، قیاس Deduction و ربایش Abduction است تا بتواند در رابطه با پدیدۀ مورد مطالعه به یک وضوح و روشنایی مفهومی دست یابد - نگاه کنید به اسطورۀ شمارۀ 2: "درگیری با ادبیات و نظریات از پیش‌موجود، نظریۀ داده‌بنیاد را ضایع می‌کند" و نیز اصل 1: "جدی گرفتن واژۀ زمینه‌ای Grounded در بخش‌های مختلف گرندد تئوری".

     ارائۀ هستی‌شناختی واقع‌گرایی انتقادی بر مبنای ظهور "نظریۀ زمینه‌بنیاد انتقادی" بوده است - یک روش‌شناسی گرندد تئوری متمایز برای عملی‌سازی نظریات مورد استناد واقع‌گرایی انتقادی (Belfrage & Hauf, 2017). در مقابله با گرندد تئوری کلاسیک (Glaser, 1992؛ Glaser & Strauss ، 1967/2010)، نظریه‌پرداز انتقادی از مشاهدات انتقادی و یا تجربیات پیشینی مربوط به موضوعات انتقادی مورد مطالعه شروع می‌کند و در پی تأیید و تصویب تغییر می‌گردد - تحقیقات میدانی در گرندد تئوری انتقادی همواره با هدف رهایی‌بخش Emancipatory انجام می‌شود. 

     مشابه سایر انواع گرندد تئوری، در گرندد تئوری انتقادی هم، نظریه را می‌توان با گردآوری داده‌های جدید بیشتر توسعه داد و یا حتی تغییر داد، از این جهت، گرندد تئوری انتقادی نیز برای دستیابی به وضوح مفهومی بیش‌تر و اصلاح و بازسازی نظریۀ در حال ظهور مناسب است (Belfrage & Hauf, 2017; Hadley, 2015).

مشخصات مجله و مقاله:

International Journal of Qualitative Methods
Volume 17: 1–10
ªThe Author(s) 2018
Reprints and permissions:
sagepub.com/journalsPermissions.nav
DOI: 10.1177/1609406918758086
journals.sagepub.com/home/ijq

روش تحقیق در علوم اجتماعی - روش‌شناسی در جامعه‌شناسی - گرندد تئوری نظریه داده‌بنیاد

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)