🌓 جامعه‌شناسی فرصت‌طلبی Sociology of Opportunism

✍️ حسین شیران

بخش اول

     شاید باور این‌که اکنون ما مردم ایران از رنجورترین و منزجرترین مردمان روزگار هستیم دشوار نباشد؛ تجارب زیستی و مشاهدات میدانی و مشارکتی هر کدام از ما و گزارشات متعدد از حال و روز و روزگار مردم در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف، از جمله اسباب و اساسی هستند که باور کردن این ادعا را برای ما آسان می‌سازند. بر این اساس هر کس که واجد اندک واقع‌بینی باشد به احتمال زیاد خود به این نتیجه رسیده و اگرنه، کمی چشم و گوش خود را که باز کند و هوش به خرج دهد بزودی خود به این نتیجه خواهد رسید. 

     باری، باور کردن این نکته بسیار نزدیک به واقعیت است تا باور نکردن‌اش! حالیا میزان رنجش و انزجار مردم ایران از دین، مذهب، سیاست، حکومت، دولت، انقلاب، اقتصاد، فرهنگ، آموزش و پرورش، آموزش عالی، صدا و سیما، و ... بالا رفته است و بر این اساس، ایمان و اعتقاد و اعتماد مردم به هر کدام از این‌ها بمراتب کاهش یافته و گاه تا مرز محاق پیش رفته است! این یک واقعیت اجتماعی است و مشخصا بر این اساس و این زمینۀ مساعد است که برخی "آنارشیسم" را بعنوان یکی از گزینه‌های جدی برای آیندۀ ایران مطرح می‌کنند. ...

     با این مقدمه اکنون پرسش اینست: براستی این سطح از رنجش و انزجار ایران و ایرانی در این برهه از زمان از کجا آب خورده و باز می‌خورد؟ آیا دین، مذهب، سیاست، حکومت، دولت، انقلاب و ... در اصل همین بوده‌اند و مردم هیچ خبر نداشته‌اند و حال بعد آزمون‌های سخت تاریخی به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ‌کدام آنی نبوده‌اند که می‌نموده‌اند؟ به بیان دیگر آیا همه جز دروغ و فریب چیزی بیش نبوده و نیستند؟ ...

     پاسخ هر کس به این پرسش ممکنست متفاوت از دیگری باشد که البته بجای خود محترم و قابل بحث و بررسی است اما منی که سعی می‌کنم از نقطه‌نظر جامعه شناسی به این موضوع و مسأله بنگرم فی‌نفسه هیچ‌کدام از این پدیده‌های اجتماعی را مشکل‌دار نمی‌دانم بلکه اساسا مشکل همۀ این‌ها و بسی بیش از این‌ها را در یک عامل و یا بهتر بگویم یک "آفت مشترک" می‌دانم و آن چیزی نیست جز "فرصت‌طلبی" (آپورچونیسم Opportunism) و "فرصت‌طلبان"؛ این‌که این آفت چیست و چگونه بر جان نهادها و ساختارها و پدیدارهای اجتماعی می‌افتد و آن‌ها را از اصالت و رسالت خویش دور می‌سازد و مایۀ رنجش و انزجار مردم می‌گردد را در بخش بعد پی بگیریم.

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers