🌓 جامعه شناسی دروغگویی Sociology of Lying
🔄 حسین شیران
بخش اول
دروغ همه جا هست؛ برای همین، ما همواره در باب دروغ گفتن‌ها در زندگی عمومی و خصوصی خود می‌گوییم و می‌شنویم. خیلی کم پیدا می‌شوند کسانی که ادعا کنند هرگز دروغ نگفته‌اند و حتی خیلی کم‌تر از آن‌ها پیدا می‌شوند کسانی که بگویند هرگز فریب یک دروغ‌گو را نخورده‌اند. اسکار وایلد (1989: 216) در نوشته‌ای در یک مجله در ژانویه 1889، شکوه کرده از این‌که، به استثنای سخنرانی‌های وکلای دادگستری‌ها، دروغ گفتن به مثابه یک هنر، دیگر رو به افول گذاشته است.
صد سال بعد از آن، حالا اکثر مردم می‌گویند که دروغگویی بیش‌تر از گذشته وجود دارد. یک روزنامه‌نگار انگلیسی (Lott, 1990)، دهه 1980 را "دهۀ دروغ" نام نهاده است. یک روزنامه‌نگار آمریکایی (Bradlee, 1991) هم اظهار داشته است كه "به نظر من، دروغ در سال‌های اخیر به سطح یک اپیدمی (همه‌گیری) رسیده است و ما همه دیگر در برابر آن ایمن گشته‌ایم".
این‌که آیا در واقع امروز بیش‌تر از گذشته دروغ گفته می‌شود می‌تواند یک حدس باشد، اما دست‌کم ما حالا نسبت به شیوع دروغ گفتن بیش‌تر آگاهی داریم، تا حدی به این دلیل که در حال حاضر دروغگویی اغلب سریع‌تر از گذشته آشکار می‌شود. همان‌طور که راسبری Rasberry (1981: 2-3) می‌گوید: "تاریخ موقعیت‌های متعددی ثبت کرده است که در آن رهبران سیاسی دنیا دروغ گفته‌اند، اما اکثر این دروغ‌ها سال‌های سال برملا نشده‌اند. امروز، به دلیل پیشرفت‌های رسانه‌ای 25 سال اخیر، شهروندان هر دروغ و فریبی را در همان هنگام وقوع می‌بینند و می‌شنوند".
ما دروغگویی را، به مثابۀ یک قصور انسانی، تأسف‌برانگیز می‌دانیم و چنین فرض می‌کنیم که برای راست‌گو بار آوردن کودکان‌مان زیاد به خود زحمت نداده‌ایم که حالا آن‌ها مطابق میل طبیعی خود رفتار می‌کنند و دروغ می‌گویند. در یک پیمایش که در سال 1981 در ده کشور اروپای غربی انجام شد، از پاسخ‌دهندگان خواسته شد تا ویژگی‌هایی که آرزو داشتند به فرزندان‌شان منتقل شوند را رتبه‌بندی کنند؛ در نه کشور از ده کشور، بیش‌ترین پاسخ‌دهندگان "راست‌گویی" را در درجۀ اول قرار دادند (Harding and Phillips, 1986: 19-21).
با این‌حال تلاش‌های والدین برای تربیت فرزندان به تنهایی موفقیت محدودی به همراه داشته و دارد. بیش‌تر بزرگ‌سالان گاه‌به‌گاه و راه‌به‌راه دروغ می‌گویند. در واقع، همان‌طور که الیور وندل هولمز می‌گوید، کودکان همین‌که بزرگ می‌شوند تمایل اولیه به راست‌گویی را از دست می‌دهند. مشهور است كه الكساندر (1987: 197) گفته است "تقریباً هر حقیقت‌گویی که در جهان بوده است را کودکان گفته‌اند".
روان‌شناسان رشد، با رد این دیدگاه، گمان می‌کنند که دروغ گفتن توسط کودکان می‌تواند امری مسلم باشد. بعنوان مثال، در یک مطالعه آمریکایی، توافق کودکان با گویه‌هایی هم‌چون "من هر بار حقیقت را می‌گویم" و "من هرگز دروغ نمی‌گویم"، بعنوان مدرکی دال بر تمایل آن‌ها به تحریف پاسخ‌هایشان پذیرفته شده است (Castaneda et al. 1956: 319).
ادامه دارد ...
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers
برچسب‌ها: جامعه شناسی, بررسی مسائل اجتماعی, جامعه شناسی دروغ, حسین شیران
[ پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
