🌓 جامعه‌شناسی سبک زندگی Sociology Of Lifestyle
✍️ حسین شیران Hossein Shiran

     با این حال باید اعتراف کرد که نه مارکس، نه زیمل و نه وبر هیچ‌کدام بطور خاص و بعنوان یک موضوع محوری به سبک زندگی نپرداخته‌اند و تنها آن را به عنوان یک عامل تحلیلی تأثیرگذار در ارتباط با مفاهیم و موضوعات اصلی مورد توجه خود - طبقه (مارکس)، مصرف (زیمل) و پایگاه (وبر) - تلویحا یا تصریحا بکار برده‌اند. 

     کار آلفرد آدلر از دو جهت واجد اهمیت است: یکی اینکه به سبک زندگی در مباحث خود بعنوان یک موضوع اصلی پرداخته و بعد اینکه برخلاف جامعه‌شناسان کلاسیک که صرفا به کارکرد سبک زندگی پرداخته‌اند یک تعریف علمی هم از آن ارائه داده است [Veal, 1991]. هرچند در منظر روان‌شناختی او سبک زندگی یک زمینه برای شکل‌گیری شخصیت هر فرد در دوران کودکی، خاص هر فرد در نظر گرفته شده اما در باور جامعه‌شناسان سبک زندگی یک ویژگی گروهی است و نه یک ویژگی فردی [Uth, 1996]. 

     سبک زندگی کم‌وبیش مورد توجه سایر جامعه‌شناسان هم بوده و هر کدام بنحوی در تجزیه و تحلیل‌های خود گوشه‌چشمی هم به سبک زندگی و تأثیرات آن در مناسبات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جامعه داشته‌اند. تورستن وبلن با طرح "نظریۀ طبقۀ تن‌آسا" از این دست جامعه‌شناسان است؛ او هم همانند وبر سبک زندگی را بسته به مفهوم طبقه و پایگاه اجتماعی می‌دید با این تفاوت که همچون زیمل بیشتر به موضوع "مصرف" توجه داشت. مفهوم جامعه‌شناختی "مصرف نمایشی" او بطور مشخص در این زمینه طرح شده است؛ به باور او افراد با اتخاذ "سبک زندگی مصرف‌محور" تلاش می‌کنند خود را بنوعی متمایز از دیگران سازند و از این طریق برای خود احترام و اعتبار اجتماعی کسب کنند [Veblen, 1924]. 

     توجه به سبک زندگی در نزد بوردیو برجسته‌تر از همه است؛ او در کتاب "تمایز" که بر تجزیه و تحلیل ساختار اجتماعی و موقعیت‌های نسبی افراد در درون آن توجه دارد و بجای "طبقه اجتماعی" ترجیح می‌دهد از "فضای اجتماعی" و "فضای تفاوت‌ها" سخن بگوید منظور خود از تمایز را "مجموعه تفاوت‌ها در رفتارها و سبک‌های زندگی افراد جامعه" بیان می‌کند و آن را ناشی از تفاوت در میزان برخورداری از سرمایه‌ها و موقعیت‌های اجتماعی معرفی می‌کند [بوردیو؛ 1984]. 

ادامه دارد ... 

@Hossein_Shiran
https://t.me/orientalsociology