🌓 ایران و ایرانی در سفرنامه‌ها - بخش اول
📚 سفرنامه سانسون
(تحقیق و مطالعه‌ی دقیق درباره‌ی آداب و اخلاق و حکومت ایران در زمان شاه سلیمان صفوی)
🔄 تقی تفضلی
.
.
[نیکلاس] سانسون یک مبلغ [فرانسوی] مسیحی است که [در سال ۱۶۸۳ میلادی |۱۰۶۲ ه.ش | ۱۰۹۵ ه.ق] در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی برای ترویج دین مسیحیت به ایران آمده، سال‌های متمادی در ایران باقی مانده، زبان فارسی را یاد گرفته و با بسیاری از خصوصیات دربار و حکومت ایران و آداب و رسوم ایرانیان آشنایی پیدا کرده و در این مدت هر آنچه خود به چشم خویش دیده را در قالب این سفرنامه‌ی بسیار جالب و قابل توجه به رشته‌ی تحریر درآورده است. (از مقدمه‌ی کتاب)
.
لینک دانلود رایگان سفرنامه سانسون از کانال تلگرام جامعه‌شناسی شرقی ⏬
.
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی, مسائل اجتماعی ایران, سفرنامه‌خوانی, سفرنامه سانسون Sanson
[ جمعه ۲۵ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
🌓 فراتلفیقگرایی، راهی برای رهایی - بخش چهل و یکم
✍️ حسین شیران
.
وارن بافِت سرمایه‌دار و کارآفرین سرشناس آمریکایی می‌گوید: یک احمق بابرنامه می‌تواند یک نابغه‌ی بی‌برنامه را شکست دهد. باری، باور می‌کنم! همانطورکه اشرار عالم بسی بابرنامه بر اخیار بی‌برنامه فائق آمده و بازمی‌آیند. بواقع سال‌هاست به این نتیجه رسیده‌ام که دنیا زمینه و ظرفیت لازم برای هر کاری- چه خوب چه بد، را دارد و در یک کلام انگار که در برابر خیر و شر بی‌طرف است برای همین در هر کجا و در هر برهه از زمان هر بازی‌ای از هر نوع‌اش را مشخصا آنهایی می‌برند که بابرنامه و بااراده و باانگیزه عمل می‌کنند- حتی اگر بدترین و شرترین مردمان روزگار باشند، و آنهایی می‌بازند که هیچ یا چندان بابرنامه و بااراده و باانگیزه عمل نمی‌کنند- حتی اگر بهترین و خیرترین مردمان باشند؛ در کل در این دنیای دنی "هرکه بابرنامه‌تر، برّاتر و برنده‌تر"!
.
با این نتیجه حکم بر هر که اهل نظر است روشن است: حال که چنین است و جز این نیست، هرکه هستی و دنبال هرچه که هستی بکوش بابرنامه باش و باانگیزه و بااراده عمل کن تا بازی‌ای که در آنی را ببری! خلاف این هر آن اسطوره و افسانه و بهانه که در ذهن داری را فرو ریز و تنها و تنها این یک اصل را فراگیر که "دنیا دنیای رقابت است و در این رقابت هرکه بهتر عمل کند می‌برد و هرکه ضعیف ظاهر شود می‌بازد." این قانون این طبیعتی‌ست که ما همه در آن رها گشته‌ایم و تو اگر بازی‌گری باید طبق این قانون عمل کنی وگرنه می‌بازی و بعد باخت مسلما آنچه جایی نرسد تضرع و تظلم است- حتی به پیشگاه خدایی که تو فکر می‌کنی هست تا نگذارد توی ضعیف ببازی، یا هست تا حق ترا از اقویا بگیرد! زهی خیال باطل!
.
هیچ فکر کرده‌ای چرا و چگونه در جهانی که هیچ برگی از هیچ درختی نمی‌افتد مگر با علم و اذن خدا (انعام، 59)، از بدو تاریخ تاکنون این همه جور و جرم و جنایت علیه بشریت صورت گرفته و بازمی‌گیرد؟ آیا این موفقیت اشرار عالم در رقم زدن این همه جرم و جنایت در زمین و زمان بمعنای بی‌خیالی و بی‌تفاوتی خدا در برابر ماوقع است؟ یا که نعوذ بالله خدا طرف شر است؟ در حقیقت هیچ‌کدام! شک نکن که قوت و موفقیت اشرار ناشی از ضعف و شکست اخیار است- اخیاری که بهر شکل واداده و قافیه را به اشرار باخته‌اند! وگرنه اشرار که به نیروهای ورائی و ماورائی مجهز نیستند، اتفاقا اگر یکی در این میان به این نیروها مؤید باشد آن اخیار هستند که خدا و ملائکه و مخلوقات طبیعی و فراطبیعی‌اش را همه پشت و پناه خود می‌دانند!
.
بر این اساس باید پذیرفت این همه باختی که اخیار در برابر اشرار داده‌اند و از آن تاریخ‌ها ساخته‌اند از بی‌برنامگی و، بی‌پرده بگویم اگر، از بی‌عرضگی خودشان است! از این جهت در هر زمینه و زمان مسئولیت هر جور و جرم و جنایتی که رخ می‌دهد را نه فقط پای اشرار بلکه توأمان پای اخیار هم باید نوشت! هیچ چیز در این میان نافی مسئولیت اخیار نیست! جایی‌که نابکاران بهر وسیله کار خود را پیش می‌برند و بر هرچه دین و دنیاست مسلط می‌شوند چرا کاردرستان نتوانند پیوسته قدرت گیرند و بر هر چه شر است مسلط گردند؟ حکم و حکمت خدا بر جدال همیشگی حق و باطل است، تحققا هر کدام موفق عمل کنند بر دیگری حاکم می‌شوند؛ حال اگر تاریخ را اغلب اشرار نوشته‌اند لابد اخیار در هر دوره بی‌های و هوی یک گوشه نشسته‌اند!
.
تو هم اگر نشسته‌ای که خدا خود گفته باطل می‌رود، باری، قطع یقین هر باطلی رفتنی‌ست اما نه به میل و به پای خویش، تنها در صورتی که حقی باقدرت از راه رسد (اسراء، ۸۱) وگرنه باطل بجای خویش پابرجاست، یکی هم از بین برود آن دیگری بی‌فوت وقت جایش را می‌گیرد!
.
کلمات کلیدی:
فراتلفیقگرایی Meta-Integrationism - فراوفاق Meta-Consensus - فراایدئولوژی Meta-Ideology
.
(باقی در بخش بعد)
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی Sociology, فراتلفیقگرایی MetaIntegrationism, فراوفاق MetaConsensus, فراایدئولوژی MetaIdeology
[ سه شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
🌓 به یک دقیقه بعد بیندیش!
✍️ حسین شیران
.
من اصولا آدم بسیار هشداردهنده‌ای هستم! می‌دانید چرا؟ چون ۲۵ سال است بعنوان یک کادر درمان در اورژانس مراکز درمانی کار می‌کنم و پیوسته پیامدهای ناگوار خیلی از کارها و رفتارهایی که خیلی‌ها یا هیچ نمی‌دانند و نمی‌بینند و فکر می‌کنند هیچ اتفاق نمی‌افتد و یا خیلی کم می‌دانند و می‌بینند و فکر می‌کنند خیلی کم آن‌هم برای دیگران اتفاق می‌افتد را بوفور دیده و می‌بینم- انواع صدمات ناشی از انواع تصادفات، انواع افتادن‌ها و شکستن‌ها در هر کجای بدن، انواع خونریزی‌های مغزی و خونریزی‌های داخلی، انواع قطع عضوها و قطع نخاع‌ها، انواع چاقو خوردن‌ها و پاره‌پاره شدن‌ها، انواع مسمومیت‌ها و انواع خودکشی‌ها و ... .
.
برای همین هر جا هر پندار و گفتار و کرداری که احساس کنم به این پیامدها ختم می‌شود را وظیفتا هشدار می‌دهم- حال تا کجا کارگر افتد یا نیفتدش دیگر بستگی دارد به طرف مقابل که تا کجا از گوش شنوا و درک و فهم لازم برخوردار باشد. نمونه‌اش همین چند وقت پیش پی کاری جایی رفته بودم؛ از شانس بد من که رسما از هر دعوا و درگیری می‌ترسم- برای همین هیچ‌گاه در طول عمرم به تماشای خیل درگیری‌هایی که اغلب در محل کار و یا مسیرم رخ می‌دهند نمی‌ایستم، ناگهان بی‌جهت دو جوان سر نوبت باهم درگیر شدند و بی‌پروا میان آن همه ارباب رجوع به زد و خورد باهم پرداختند.
.
بعد یکی که انگار از جنگاوری خود راضی نبود رفت بیرون با یک قمه بازگشت! جیغ و داد زن و بچه‌ها که به یک سو فرار کردند وادارم کرد من ترسو دل به دریا بزنم و بروم مقابل‌اش بایستم. با قمه‌اش به بازویم زد و گفت: برو کنار دخالت نکن! گفتم: یک لحظه فقط صبر کن و به یک دقیقه بعد بیندیش که طرف را با همین قمه زدی و غرق خون انداختی کف سالن! بیا! بفرما! الان افتاده کف سالن! بعد چی؟ 5 دقیقه بعد اورژانس و آمبولانس و بیمارستان و اتاق عمل و جراحی و بعدش چه می‌دانم سردخانه و قبرستان برای اون، و درست 5 دقیقه بعد پلیس و کلانتری و بازداشت و بازپرس و زندان و دیه و قصاص هم برای تو!
.
خوشبختانه دو سه نفر دیگر هم به من اضافه شدند و من با دلی قرص‌تر ادامه دادم: باور نمی‌کنی بیا برو بزن بعد بایست یک‌به‌یک با پیامدهاش روبرو شو! برو بزن هم خودت را بدبخت کن، هم اون را، هم خانواده‌هاتون را! بعد این همه پیامد سر چی؟ سر یک نوبت! که اگر دعواتون نبود الان هم تو رفته بودی، هم اون، هم ما! یکی دیگر گفت: آقا تو قهرمان، تو پهلوان، تو بردی، اصلا هیچ‌کس حریف تو نیست، حالا برو پی زندگیت! یکی دیگر گفت: قمه‌ات را بگذار و برو وگرنه جای دیگر مجبور می‌شوی ازش استفاده کنی و باز همین پیامدها! خلاصه چند نفری مقابل‌اش صف کشیدیم و بالاخره از خر شیطان- که نفس سرکش خودش باشد، پایین آوردیم رفت پی زندگی‌اش.
.
هدف از این نوشتار تمثیلا تأکید بر اهمیت و ضرورت ترسیم و تجسم پیامدها در مقابل دیدگان نادان و نادیده و ناباور است. حالیا برخی در این همهمه هوا برشان داشته، هیچ نمی‌دانند هوا تا کجا پس است! پشت جبهه شیر شده‌اند و شعار هل من مبارز سر می‌دهند و هی جنگ جنگ می‌کنند و با جنگ در صدد ادب کردن طرف مقابل‌اند و حواس‌شان نه به پیشامدهاست نه پیامدها! انگار که نمی‌دانند جنگ دوطرفه است و یهو ممکنست کار از این فشفشه‌بازی که خود می‌گویند بگذرد و بی‌هیچ حد و مرزی به هست و نیست‌بازی برسد. آن‌وقت دیگر برای هر حرف و حرکتی خیلی دیر خواهد بود چه هشدار هم زمان خاص خود را دارد؛
.
اکنون زمان آنست عقلای قوم مقابل دیوانگان جنگ صف بکشند و با صدای رسا "نه به جنگ" گویند و یک ملت و مملکت را از پیامدهای پشیمان‌کننده‌ی جنگ و جنگ‌جویی رها سازند؛ فردا بسی دیر خواهد بود!
.
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی, مسائل اجتماعی ایران, نه به جنگ, جامعه شناسی جنگ
[ سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
.
🌓 در خبرها داشتیم ایران بودجۀ نظامی خود را بیش از ۲۰۰% افزایش داده است. واکنش به این خبر بسته به نگاه هر کس به آن ممکنست مثبت، منفی یا ممتنع باشد. با نگاهی به هزینه‌های نظامی کشورها در سال گذشته می‌بینیم آمریکا 90 برابر، چین 29 برابر، روسیه 10.5 برابر، هند 8 برابر، عربستان 7.5 برابر و اسرائیل بیش از 2.5 برابر ایران هزینه کرده است. اگر که قائل به ایدئولوژی استکبارستیزانه و جنگ‌طلبانۀ جمهوری اسلامی در برابر ابرقدرت‌ها باشیم البته که از افزایش بودجۀ نظامی خود خوشحال و حتی خواستار افزایش هرچه بیشتر و کاهش هرچه سریعتر این فاصله خواهیم بود وگرنه قطعا قافیه را به رقبا خواهیم باخت؛ اما اگر منتقد این ایدئولوژی باشیم عمیقا از این همه هزینه پای جنگ و جنگ‌افزار شاکی خواهیم بود بویژه وقتی در داخل کشور با هزار و یک مشکل اصلی و اساسی مواجه‌ایم که همه لنگ قدری هزینه‌اند. البته که قدرت نظامی هیچ چیز بدی نیست اما هزینه به آن زمانی موجه است که شما بدوا از قدرت اقتصادی لازم برخوردار باشید نه که مرتب از توسعه و رفاه ملت و مملکت خود بزنید و صرفا بر پایۀ قدرت تحمل مردم و به بهای هرچه فقیرتر شدنشان هزینۀ جنگی کنید که خود به خود تحمیل کرده‌اید.
.
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی, مسائل اجتماعی ایران, بودجه نظامی, قدرت نظامی قدرت اقتصادی
[ پنجشنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
🌓 دوری در دنیای آمار - بخش یازدهم
⏺️ تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در تغییر مسیر تاریخ بشر
.
.
فهرست فوق دربرگیرنده‌ی 100 شخصیت تاریخی است که بیشترین تأثیر را بر تغییر مسیر تاریخ بشر گذاشته‌اند؛ همانطورکه می‌بینید محمد (ص) پیامبر مسلمانان در صدر این فهرست قرار دارد و بعد نیوتن، عیسی، بودا و کنفوسیوس در رده‌های دوم تا پنجم قرار دارند. برخی شخصیتهای مهم و رتبه‌شان در این فهرست: اینشتین 10، موسی 15، مارکس 27، ناپلئون 34، ادیسون 35، هیتلر 39، فروید 69 و زرتشت 93.
.
آمار - شخصیتهای تأثیرگذار تاریخ - World of Statistics - Influential Persons in History
.
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, شخصیتهای تأثیرگذار جهان, محمد نیوتن عیسی بودا
[ چهارشنبه ۹ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
بازی مافیا و تفکر نقاد
حسین شیران
.
.
🌓 به دوستان عزیزم بسی توصیه دارم هرگاه و هرجا جمعتان به تعداد انگشتان دستتان رسید سریعا هرچه گوشی و لپتاپ و تلویزیون دم دست دارید را ببندید و کنار بگذارید و بسی با ذوق و شوق به بازی اجتماعی مافیا بپردازید. حتما و حتما کودکانتان را هم بازی دهید و بگذارید اولا در میان جمع با دل و جرأت صحبت کردن را یاد بگیرند و بعد خود برای تشخیص مافیا از شهروند و حتی شهروند صاحب‌نقش از شهروند ساده بسی استنباط و استدلال کنند- برای آموزش و پرورش نقادی چیزی بهتر و بالاتر از این نیست. متأسفانه نسل ما در هر دو زمینه مشکل داشت و دارد از این سبب تا دلتان بخواهد باخت داده و می‌دهد. بگذار در دنیایی که راست و دروغش شدیدا درهم‌تنیده و بی‌وقفه بهر وسیله تبلیغ می‌شود فرزندان خود را به بزرگترین ضرورت زمان یعنی ذهن و فکر نقاد مجهز سازیم تا بدین راحتی زیر بار هر حرفی نروند و بدین سادگی سرباز صفر هر ایده و ایدئولوژی و انقلاب مافیایی نشوند؛ و فقط مافیا نیست، همینطور باید مراقب استنباطات و استدلالات فریبندۀ شهروندان ساده‌لوح و تسخیر و خریدشده هم بود که گاه تبرتر از تبر می‌شوند و مافیاتر از مافیا به شهر و شهروندی ضربه می‌زنند.
.
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی, مسائل اجتماعی ایران, بازی مافیا شهروند, تفکر نقاد
[ یکشنبه ۶ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
🌓 فراتلفیقگرایی، راهی برای رهایی - بخش چهلم
✍️ حسین شیران
.
تا بدین‌جای بحث در ارتباط با مسأله‌ی تعدد و تکثر ایده‌ها و ایدئولوژی‌های موجود در رابطه با حقایق حاکم بر زندگی اجتماعی و تضادها و ستیزهای ناشی از تقابل آنها، به رویکردها و راهبردهایی چند اشاره داشتیم: 1. پذیرش تعدد و تکثر 2. تجمیع 3. تلفیق 4. فراتلفیق، که به ترتیب هر یکی پایه و اساس دیگریست، یعنی بدوا شما باید قائل به اصل تعدد و تکثر باشید تا بتوانید به تجمیع و تقریب‌شان بکوشید و بعد به تلفیق و فراتلفیق در میان جمع‌شده‌ها بپردازید. دو مورد اول برای برقراری صلح و سازش میان ایده‌ها و ایدئولوژی‌ها و حفظ انواع و اقسام ادراکات و افهام موجود از حقیقت است و دو مورد بعدی، یعنی تلفیق و فراتلفیق، حرکتی در راستای حقیقت‌جویی و حقیقت‌یابی است.
.
پیش‌فرض بحث- اینکه حقایق عالم تاریخا و تحقیقا در میان ایدئولوژی‌ها پاره‌پاره و پراکنده گشته‌اند، خود بخوبی مبین اهمیت و ضرورت تلفیق و فراتلفیق است. تلفیق در لغت یعنی بهم چسباندن تکه‌ها برای بازسازی و بازیابی یک کل؛ چیزی شبیه پازل، با این تفاوت که ما در پازل، هم بدوا تصویر و تصوری از کل در ذهن خود داریم و هم بی کم و کاست تکه‌های لازم برای بازسازی و بازیابی آن را در اختیار داریم و تنها باید آنها را با هم جفت و جور سازیم، درحالی‌که در خصوص حقایق حاکم بر زندگی، ما نه تصویر و تصور کاملی از کل در ذهن داریم- چه هرچه اصل است از نظر پنهان است، و نه همه‌ی تکه‌های لازم برای بازسازی و بازیابی آن را در دست داریم.
.
اما آنچه بواقع کار حقیقت‌جویی و حقیقت‌یابی را دشوار می‌سازد نه فقط اینها بلکه مضاف بر اینها ازهم‌گریزی تکه‌ها و مقاومت و مخالفت‌شان در برابر همگرایی و یکپارچگی در راستای بازیابی کل حقیقت است؛ برخلاف تکه‌های بی‌جان و بی‌اراده‌ی پازل پاره‌پاره‌های حقیقت هر کدام به سختی با ناخالصی‌هایی چون اوهام و امیال و اغراض درآمیخته و ناصافی‌هایی یافته‌اند که جفت و جور کردن حتی دو تکه از آنها دشوار است چه رسد همه‌ی تکه‌های موجود. تصور تعصب‌آلود کامل و برحق دیدن خویش و ناقص و ناحق دیدن دیگران باعث شده این تکه‌ها (فرقه‌ها) بدین سادگی‌ها تن به تجمیع و تقریب ندهند چه رسد تلفیق و فراتلفیق!
.
ضمن اینکه باید در نظر داشت وجه تشخص و تمایز و در واقع حی و حیات اجتماعی فرقه‌ها و ایدئولوژی‌ها مشخصا در همان وجوه افتراقاتشان از هم است که حافظ منافع‌شان هم است؛ اینها اگر که بخواهند تن به تقریب و تلفیق و فراتلفیق دهند ناگزیر باید بر مدار اشتراکات درآیند و از افتراقاتشان دست شویند و این در واقع دست شستن از وجه تشخص و تمایز خویش و امضای حکم امحای خویش بدست خویش است؛ به بیان روشن‌تر تقریب و تلفیق و فراتلفیق در نزد و نظر فرقه‌ها و ایدئولوژی‌ها یعنی خودکشی، از این جهت از خود فرقه‌ها و افتاده‌ها در دام ایدئولوژی‌ها هرگز نباید توقع حقیقت‌جویی و حقیقت‌یابی داشت. (باقی در بخش بعد)
.
کلمات کلیدی:
فراتلفیقگرایی Meta-Integrationism - فراوفاق Meta-Consensus - فراایدئولوژی Meta-Ideology
.
(باقی در بخش بعد)
🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)
🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)
برچسب‌ها: جامعه شناسی Sociology, فراتلفیقگرایی MetaIntegrationism, فراوفاق MetaConsensus, فراایدئولوژی MetaIdeology
[ پنجشنبه ۳ آبان ۱۴۰۳ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]
[ ]
