جامعه‌شناسی شرقی Oriental Sociology

                                  بررسی مسائل اجتماعی ایران و مسائل جامعه‌شناسی

                                      وبسایت حسین شیران - دکترای جامعه‌شناسی

آشنایی با ایسم‌ها

از کتاب ایسم‌ها Book of isms

نوشته: جان آندریوس John Andrews

ترجمه: حسین شیران - نرگس حیدری - مریم فتحی

بخش چهارم


توجه: کتاب ایسم‌ها به همت ادمین‌های "جامعه شناسی شرقی" به تدریج ترجمه و به ترتیب در سایت، کانال و گروه جامعه‎ شناسی شرقی منتشر می‌گردد.



Abstract expressionism

اکسپرسیونیسم (ابرازگرایی) انتزاعی

ترجمه: مریم فتحی

یکی از مکاتب هنر غیرتمثیلی که در نیویورک در دهه‌های ۱۹40 و ۱۹5۰ با تأکید بر خلاقیت خودانگیخته باب شد - مانند نقاشی‌های "اکشن" جکسون پولاک Jackson Pollock (1912-1956) که رنگ را روی تمامی یک بوم می‌ریخت و یا می‌چکاند. از سایر اکسپرسیونیست‌های انتزاعی برجسته می‌توان به مارک روتکو Mark Rothko (1903-1970) و ویلم دو کونینگ هلندی‌تبار Willem de Kooning (1904-1997) اشاره کرد (گرچه سبک این‌ها با پولاک متفاوت بود). این مکتب نیویورکی نقاشی که در اصل عمدتا تحت‌تأثیر اروپاییان، نقاشانی هم‌چون سالوادور دالی Salvador Dali (1904-1989) و پیت موندریان Piet Mondrian (1872-1944) و نیز شاعرانی هم‌چون آندره برتون André Breton (1896-1966) بود، در گریز و گذار از جنگ جهانی دوم، مرکز ثقل دنیای هنرِ پس از جنگ را از اروپا به آمریکا انتقال داد.

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, حسین شیران, اکسپرسیونیسم انتزاعی

[ شنبه ۳۰ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 محمد مخبر مصداق خدمت یا خیانت

✍️ حسین شیران

 

محمد مخبر واکسن داخلی برکت جامعه شناسی شرقی


     5 اردیبهشت، مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام: "تا آخر تیر 12 تا آخر مرداد 20 و تا آخر شهریور 50 میلیون واکسن تولید و تحویل وزارت بهداشت می‌دهیم." همگام با نخستین های‌وهوی غرب برای تولید واکسن کرونا، پرچم تولید واکسن داخلی را برافراشت و هنوز ببارنیاورده هزار آفرین از ملت و حکومت گرفت. هر روز وعده‌های امیدبخش‌اش دل میلیون‌ها ایرانی را قرص کرد که نهراسند واکسن داخلی در راه است. نه فقط ملت دل دولت و حکومت و رهبر را هم قرص کرد که وقتی تولید داخل هست چرا تولید خارج. زمان سریع گذشت و پیک سهمناک کرونا پنجمین بار کشور را درنوردید و مسأله به سطح فاجعه رسید اما محموله موعود مخبر بدست مردم نرسید که نرسید. حالا مرداد هم رو به اتمام است و "واکسن برکت" مخبر هم مثل "علی برکت الله" روحانی ضرب‌المثل شده است. من نمی‌دانم مخبر که حالا ارتقاء یافته و معاون اول رئیس‌جمهور رئیسی شده در مورد ملت چه می‌اندیشد اما خوب می‌دانم آنها که در بهشت زهراهای سراسر کشور برای دفن عزیزانشان صف بسته‌اند در مورد مخبرالدوله‌ها چه می‌اندیشند!

 

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, جامعه شناسی سیاست, محمد مخبر واکسن

[ جمعه ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

جنگ ویتنام جنگ افغانستان - جامعه شناسی شرقی


🌓 تکرار به اشکال مختلف با افراد مختلف

حسین شیران


◀️ تصویر سمت راست مربوط به سال 1975 و پرت شدن ویتنامی‌ها از هلی‌کوپتر نظامی آمریکایی‌ها بعد از پیروزی ویتنامی‌ها، تصویر سمت چپ مربوط به سال 2021 و پرت شدن افغانستانی‌ها از هواپیمای نظامی آمریکایی‌ها بعد از پیروزی طالبان.

 

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, جامعه شناسی جنگ, جنگ ویتنام طالبان

[ دوشنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

جنگ طالبان افغانستان - جامعه شناسی شرقی

 

اذهان شرقی و دستان غربی

حسین شیران

 

🌓 در ارتباط با طالبان و تحولات افغانستان، و نه فقط افغانستان بلکه کلا تنازعات جهان اسلام، به باور بنده مهم‌ترین مسأله‌ای که وجود دارد اینست: اصولا و اساسا چه نسبتی میان اذهانی که تفکراتی از جنس شرق را در بردارند و دستانی که تسلیحاتی از دنیای غرب را در کف دارند وجود دارد؟ ...

 

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, جامعه شناسی جنگ, طالبان افغانستان

[ دوشنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 تحلیل و فراتحلیل Analyses and Metaanalyses

✍️ حسین شیران Hossein Shiran

بخش چهارم

 

تفاوت و تمایز «بررسی سیستماتیک» و «بررسی روایتی»

     در هر دو روش، مروری بر پژوهش‌ها و مطالعات پیشین صورت می‌پذیرد و نتایج حاصل از آن‌ها گزارش می‌شود، با این تفاوت که در «بررسی روایتی» کار بدون هیچ طرح و برنامه و روش مشخصی، «روایت‌وار»، تنها به قصد تلخیص و گزارش نتایج مطالعات انجام شده، پیش می‌رود (شبیه آن‌چه که بعنوان «ادبیات تحقیق» معمولاً در فصل دوم پایان‌نامه‌ها نوشته می‌شود) ولی در «بررسی سیستماتیک» کار از اول تا آخر، مبتنی بر طرح و برنامه و روش مشخص و معین و در کل نظام‌مند صورت می‌پذیرد. 

 

      میان روش «بررسی سیستماتیک» و روش «فراتحلیل» هم تفاوت وجود دارد آن‌سان که نباید این دو را یکی دانست (Cogaltay & Karadag , 2015). پیش‌تر گفتیم که «فراتحلیل» ذیل عنوان «بررسی سیستماتیک» قرار می‌گیرد همان‌طور که «بررسی سیستماتیک» خود ذیل عنوان «بررسی روایتی» قرار می‌گیرد. «بررسی سیستماتیک» اعمّ از «فراتحلیل» است به این معنی که دربرگیرندۀ تمامی مطالعات کمّی، کیفی و ترکیبی (کمّی-کیفی) است، این یعنی انواع مختلفی از مطالعات را با این روش می‌توان بصورت نظام‌مند مورد بررسی قرار داد در حالی‌ که انجام «فراتحلیل»، به آن‌صورت که سازمان‌یافته است، تنها بر روی مطالعات کمّی امکان‌پذیر است.

 

     به این ترتیب «فراتحلیل» را می‌توان بنوعی «بررسی سیستماتیک» پژوهش‌های کمّی دانست (Urquhart , 2010). در اغلب مطالعات، برای نتیجه‌گیری بهتر، این دو روش در کنار هم مورد استفاده قرار می‌گیرند با این وجود هیچ الزامی برای این کار تعریف و توصیه نشده است.

 

ادامه دارد ...

 

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, فراتحلیل, متاآنالیز متافیزیک متاتئوری, جامعه شناسی شرقی

[ دوشنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

یک جامعه شناسی یا بیشتر - بخش دوم
نوشته: پیوتر اشتومپکا Piotr Sztompka
ترجمه: حسین شیران

 

چندگانه‌گرایی نظری و روش‌شناختی
     جامعه شناسی از دو جهت یک رشتۀ چندگانه‌گراست: نخست، از جهت نظری و روش‌شناختی؛ جامعه شناسی همواره یک رشته چندپارادایمی بوده و است. البته دوره‌هایی داشته‌ایم که پارادایم خاصی در آن مسلط شده است و این گاهی به دلیل پذیرش خودجوش و گستردۀ برخی از مدل‌ها یا روش‌های تأثیرگذار بوده است- همان‌طور که در مورد "کارکردگرایی ساختاری" در اواسط قرن بیستم در آمریکا این اتفاق افتاد، و گاهی هم به دلیل ترویج یک مد فکری خاص بوده است- همچون "پست مدرنیسم" که در اواخر این قرن باب شد، و بعضی اوقات هم بواسطۀ فشارهای سیاسی و عقیدتی از بالا تحمیل شده است- همان‌طور که نمونه‌اش را در "مارکسیسم-لنینیسم" در اتحاد جماهیر شوروی و اروپای شرقی دیدیم. 

 

     با این‌حال جامعه شناسی حتی در مورد اخیر نیز از چشم‌اندازهای مختلف جان سالم به در برده و هیچ وقت هیچ آیینی هرگز نتوانسته است به سلطۀ کامل در این رشته دست یابد. از این جهت ما در جامعه شناسی همواره شاهد چندین جهت‌گیری نظری و روش‌شناختی مختلف و رویکردهای مختلف برای مطالعۀ جامعه بوده‌ایم- همان‌طور که در کتاب‌های درسی تاریخ جامعه شناسی یا نظریه جامعه شناسی معاصر شرح داده شده است. 

 

     شناخت و ارزیابی این واقعیت منجر به دو دیدگاه افراطی می‌شود: یک دیدگاه افراطی دگماتیسم است که بمثابۀ یک تعهد برای درمان چندگانه‌گرایی (پلورالیسم) رفتار می‌کند و تنها برای ارزیابی یک جهت‌گیری استدلال می‌کند و یا این‌که تلاش می‌کند جهت‌گیری‌های مختلفی را با هم ترکیب کرده و یک نظریۀ واحد و معتبر بوجود آورد. در سوی دیگر دیدگاه افراطی آنارشیسم نظری وجود دارد که همۀ نظریه‌ها را برابر می‌داند و اجازه نمی‌دهد بین نظریه‌های مختلف تمایزی ایجاد شود یا سلسله‌مراتبی نهاده شود. 
 

     برخی ممکن است حد وسطی در میان این دو حد افراطی استدلال کند. این توصیه‌ای است که رابرت مرتون هنگام صحبت دربارۀ "التقاط‌گرایی نظام‌یافته" داده است (Sztompka، 1986: 115-18)؛ از نظر مرتون، چندگانه‌گرایی را باید یک دارایی در نظر گرفت نه یک بدهی و جامعه‌شناسان باید از همۀ نظریه‌ها، مفاهیم و مدل‌های موجود برای درک بهتر یک مسأله جامعه‌شناختی مشخص استفاده کنند. مسألۀ تحقیق معیار نهایی انتخاب است. 

 

     تحقیق جامعه‌شناختی از لحاظ نظری بسته نیست بلکه مسأله‌مدار است؛ بنابراین اگر گزینۀ "جامعه شناسی‌های بیش‌تر یا یک جامعه شناسی"، "نظریه‌های بیش‌تر یا یک نظریه" خوانده شود آن‌وقت راه‌حل "همۀ نظریه‌های موجود مربوط به یک مسأله تحقیقاتی خاص" خواهد بود. همین امر در مورد روش‌های جامعه شناسی و فنون تحقیق هم صادق است که باید به عنوان یک ابزار باز مطابق مسألۀ تحقیق مورد استفاده قرار گیرند.

 

 

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, جامعه شناسی علم, پلورالیسم روش شناختی

[ شنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 جامعه‌شناسی پزشکی: پزشکی کل‌نگر Holistic Medicine
✍️ حسین شیران Hossein Shiran
⏺ بخش اول

 

      یکی از مهم‌ترین مشکلات و معضلات نظام سلامت کشور ما "اتمیستیک یا جزءنگر" بودن رو به رشد آن است؛ به این معنی که پزشکی و پزشکان ما تحققا بدن بیمار را به اجزاء متعدد و متکثر تقسیم کرده و هر کدام در یک حوزۀ مشخص تخصص گرفته و زان‌پس کاملا محدود و محصور در آن حوزه کار می‌کنند و هرگز، تعهدا و تخصصا، کاری به بقیۀ اجزاء و مسائل و مشکلات آن‌ها ندارند (نظر به بحث اتمیستیک حاضر است که عامدا از عنوان اجزاء بجای اعضاء استفاده می‌کنم).

 

     بعنوان مثال یک متخصص ENT محدود و محصور به اجزاء گوش، حلق و بینی است و هیچ تعهد و تخصصی مثلا در قبال مسائل و مشکلات پوست یا مو و یا دهان و دندان و یا چشم که در همان محدوده از بدن واقع‌اند ندارد. به همین قرار متخصصین این اجزاء هم در حوزۀ تخصصی خویش محدود و محصورند و کاری به کار بقیه اجزاء و متخصصین مربوطه‌شان ندارند. جالب اینکه کار از "تخصص‌گرایی" هم گذشته و در اجزاء مختلف به فوق‌تخصص‌گرایی کشیده و اکنون بعنوان مثال برای یک جزء کوچکی همچون چشم چند فلوشیب (فوق‌تخصص) مانند قرنیه و شبکیه و آب سیاه (گلوکوم) و انحراف (استرابیسم) و ... داریم.

 

     در ضرورت این تخصص‌گرایی و ارزش و اهمیت آن در درمان دقیق بیماری‌ها تردیدی نیست منتهی باید در نظر داشت که هر تخصص‌گرایی در عین حال یک "تجزیه‌گرایی" هم هست و اگر یک تخصص یا فوق‌تخصص جایی به جدّ دردی از دردها را درمان می‌کند جای دیگر به جد دردی بر دردها می‌افزاید و آن متواری و متلاشی کردن روزافزون "نگاه جامع" به جسم و جان بیمار و توجه به مسائل و مشکلات زمینه‌ای منجر به بیماری‌ها و آسیب‌های جسمی و ذهنی در نزد افراد جامعه است. رویکرد نوین برای حل این معضل در جهان ترویج "پزشکی کل‌نگر" است، چیزی که در جامعه ما هنوز جایی برای خود باز نکرده است.

 

ادامه دارد ...

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, جامعه شناسی پزشکی, پزشکی کل نگر

[ جمعه ۲۲ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

جامعه شناسی در ایران: بین سیاست، مذهب و نفوذ غرب
نوشته: علی اکبر مهدی
ترجمه: حسین شیران

بخش دوم

 

دورۀ پیش از انقلاب: ریشه‌ها و نهادینه‌سازی‌ها

     علوم اجتماعی ایران، از جمله جامعه شناسی، با توسعۀ تاریخی کشور به مثابۀ یک دولت-ملت مدرن پیوند دارد. ارزیابی ایده‌های غربی برای درک ماهیت در حال توسعۀ این کشور منجر به مطالبات زیادی جهت تأسیس مؤسسات آموزشی مدرن گردید. در دهۀ 1930(1309 شمسی) ایران با ایجاد یک دولت متمرکز و توسعۀ یک زیرساخت اداری فرآیند مدرنیزاسیون را آغاز کرد. پس از اعمال مدل‌های غربی مورد نظر، این مدرنیزاسیون مستلزم برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و تحقیقات اجتماعی یعنی گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌های جمعیت شناختی بود همان‌طورکه در غرب انجام می‌شد؛ و این آغازی بود برای علم جامعه شناسی در ایران.

     جامعه شناسی، به عنوان یک رشتۀ رسمی در ایران، در سال 1946 (1325 شمسی) زمانی که یک دوره درس جامعه شناسی آموزش و پرورش در یکی از دانشکده‌های تهران ارائه گردید آغاز شد. غلامحسین صدیقی، که پدر جامعه شناسی ایران در نظر گرفته می‌شود، اولین کتاب درسی جامعه شناسی را نوشت و تحلیل‌های جامعه‌شناختی خود را در قالب درس "اجتماعیات در ادبیات فارسی" خود ارائه داد. ایده‌های جامعه‌شناختی بعدی در برنامۀ درسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی در اکثر دانشگاه‌ها گنجانده شد. در سال 1958 (1337 شمسی)، "مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی" بنیان‌گذاری شد و پس از آن "دانشکدۀ علوم اجتماعی" در دانشگاه تهران تأسیس شد. 

     در دانشکدۀ علوم اجتماعی دوره‌های جامعه شناسی در مقطع کارشناسی ارائه گردید. در طول دهۀ 1960 (1340 شمسی)، گروه‌های جامعه شناسی بطور گسترده‌ای در کشور توسعه یافتند و تا سال 1978 (1357 شمسی) ، اکثر دانشگاه‌های کشور دارای یک گروه جامعه شناسی بودند (مهدی و لهسایی‌زاده، 1992). تا اواسط دهۀ 1960 برنامه‌های درسی دانشگاه‌ها بر اساس نظام فرانسوی بود و بعد به نظام آمریکایی که توسط ایرانیان فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های کشورهای خارجی تدریس می‌شد تغییر کرد. بعدها که دانشجویان به تحصیل در داخل کشور روی آوردند جامعه شناسان ایرانی آموزش‌دیده جذب گروه‌های جدید در دانشگاه‌های کشور شدند و بر این اساس، بتدریج دوره‌های درسی بیشتری در مورد تاریخ ایران، جغرافیای انسانی، جمعیت‌شناسی، انسان‌شناسی فرهنگی و اجتماعی نیز ارائه شدند.

 

 

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)     


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, جامعه شناسی ایران, علی اکبر مهدی

[ سه شنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

مقالات جامعه شناسی شرقی

 

📚 شانزده ویژگی متفکران انتقادی 16 Characteristics of Critical Thinkers

✍️ نوشته: دیپ پاتل Deep Patel

🔄 ترجمه: حسین شیران Hossein Shiran

 

شانزده ویژگی متفکران انتقادی - دیپ پاتل - حسین شیران

 

دانلود 👇👇👇

📚شانزده ویژگی متفکران انتقادی | دیپ پاتل | حسین شیران

 

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, تفکر انتقادی, جامعه شناسی انتقادی

[ یکشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 مقاله در روش‌شناسی علوم اجتماعی
عنوان: چالش‌ها در کاربرد روش گرندد تئوری (نظریه‌بنیاد): پیش‌درآمدی عملی بر انجام تحقیق به روش گرندد تئوری
Challenges When Using Grounded Theory:A Pragmatic Introduction to Doing GT Research
نویسندگان: وی. تیمونن، جی. فولی و سی. کنلون
V. Timonen, G. Foley and C. Conlon
مترجم: حسین شیران Hossein Shiran

بخش نهم

 

به سوی یک زمینۀ مشترک
     گونه‌های مختلف گرندد تئوری علی‌رغم تمام تفاوت‌هایی که باهم دارند همه در یک چیز مشترک هستند و آن تأثیر گرفتن از عمل‌گرایی (پراگماتیسم) است؛ در همۀ آن‌ها سؤالاتی در رابطه با فرآیندها، بر‌هم‌کنش‌ها و - خصوصاً در مورد گونۀ کلارک - زمینۀ کار مطرح هستند و همه در تلاش هستند تا با یک گشاده‌رویی خاص نسبت به یافته‌های جدید به تحقیق بپردازند. ما ادعا می‌کنیم [و قبول داریم] اکثر محققانی که از گرندد تئوری استفاده می‌کنند یا که در نظر دارند از آن استفاده کنند از نقش خود در روند تولید دانش آگاه هستند و یا می‌خواهند که آگاه باشند. 

     با این‌حال، این را هم تشخیص می‌دهیم که اکثر محققان معاصری که درگیر فرآیندهای تولید دانش هستند هنوز از دغدغه‌های مختلف عملی همچون ضرورت تبیین کاربرد روش یا حتی تأثیر ملموس تحقیقات‌شان بر مسائل و موضوعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی وانرسته‌اند؛ از این رو، در بیش‌تر موارد، محققان مواضعی را اتخاذ می‌کنند که نه فقط صریح و روشن نیست بلکه ترجیح می‌دهند به تعدادی از ملزومات مانند لزوم تأملی بودن و در عین حال نشان دادن ارتباط با مسائل اجتماعی عمده، که هر دو شرط توسط بسیاری از نهادهای حامی مالی تحقیقات گذاشته می‌شوند، پاسخ دهند. ما معتقدیم که طرح کلی ما از اصول هسته‌ای گرندد تئوری می‌تواند به محققان کمک کند تا در مورد چگونگی تطبیق دادن کارشان با این الزامات تفکر کنند. 

 

مشخصات مجله و مقاله:

International Journal of Qualitative Methods
Volume 17: 1–10
ªThe Author(s) 2018
Reprints and permissions:
sagepub.com/journalsPermissions.nav
DOI: 10.1177/1609406918758086
journals.sagepub.com/home/ijq

 

روش تحقیق در علوم اجتماعی - روش‌شناسی در جامعه‌شناسی - گرندد تئوری نظریه داده‌بنیاد

 

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, گرندد تئوری نظریه بنیاد, گلیزر و اشتراوس

[ شنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 جنبش آزادی جامعه شناسی (ج.ا.ج) 
Sociology Liberation Movement (SLM)

✍️  حسین شیران

بخش نهم

سخنرانی "مارتین نیکلاوس Martin Nicolaus" با عنوان "جامعه شناسی شکم‌پرور Fat-Cat Sociology"

(سال 1968 در نشست سالانۀ انجمن جامعه شناسی آمریکا)

 

    به نظر شما آیا جنگی در ویتنام رخ می‌داد اگر که ده سال پیش از این به طور دقیق ساختار، کارکرد و حرکت تشکیلات امپریالیستی ایالات متحده موضوع بحث و بررسی دانش عمومی واقع می‌شد؟ واقعیت اینست که جامعه شناسی برای ایجاد و افزایش توزیع نابرابر دانش عمل کرده است؛ تلاشش بر این بوده تا ساختار قدرت را به مراتب قدرتمندتر و دانش‌پذیرتر و در نتیجه سازمان جمعیت تحت‌سلطه را به مراتب ناتوان‌تر و نادان‌تر سازد. در اواخر تابستان 1968، در حالی که همین حزب سیاسی که اکنون بر سر قدرت است، در میان سیم‌های خاردار و خودروهای زرهی تشکیل جلسه می‌داد، حرفۀ جامعه شناسی ‌باید خود را به نحو ویژه مورد مرحمت و میمنت قرار دهد که توانست توصیاتی مبنی بر کاهش نسبت پلیس به شرکت‌کننده به یک به یک ارائه دهد که هنوز هم مورد اعتناست. 

 

     این ممکن است به این دلیل باشد که مردم ایالات متحده آمریکا هنوز نمی‌دانند چه مقدار از مسائل و مشکلات حال حاضرشان - به قول لرد کینز - از خط‌خطی‌های تقریباً فراموش شده یک استاد نامعلوم‌الحال جامعه شناسی نشأت می‌گیرد؛ و یا ممکن است ناشی از این باشد که جامعه شناسی هنوز آن‌چنان خام و نپخته است که نمی‌تواند هیچ خطری را مشخص ساخته و اعلام نماید. 

 

     اکنون در سال 1968 دیگر دیر است، خیلی دیر، خیلی‌خیلی دیر که یک‌بار دیگر آنچه رابرت اس. لیند و سی. رایت میلز و صدها نفر دیگر مدت‌ها پیش گفته‌اند را بازبگوییم و آن اینکه این حرفه [نخست] باید خودش اصلاح شود؛ با توجه به نیروها و نیز نقدینگی‌هایی که در پشت حرفۀ جامعه شناسی در راستای تولید بندگی فکری قرار گرفته است، غیرواقعی است که انتظار داشته باشیم بدنۀ این حرفه تغییر چهره‌ای درخور در خود ایجاد کند. اگر که در سال‌های آینده دور [محل برگزاری] کنوانسیون ASA [انجمن جامعه‌شناسی آمریکا] هم سیم‌های خاردار بکشند بیشتر اعضای آن همچنان نخواهند دانست که چرا.

پایان

 

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: جنبش آزادی جامعه شناسی, مارتین نیکولاوس Martin Nicolaus, جامعه شناسی رادیکال چپ, جامعه شناسی شرقی

[ پنجشنبه ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

آشنایی با ایسم‌ها

از کتاب ایسم‌ها Book of isms

نوشته: جان آندریوس John Andrews

ترجمه: حسین شیران - نرگس حیدری - مریم فتحی

بخش سوم


توجه: کتاب ایسم‌ها به همت ادمین‌های "جامعه شناسی شرقی" به تدریج ترجمه و به ترتیب در سایت، کانال و گروه جامعه‎ شناسی شرقی منتشر می‌گردد.


مطلق‌گرایی Absolutism

ترجمه: نرگس حیدری

مطلق‌گرایی به مثابۀ یک آیین سیاسی، بر اقتدار و حاکمیت نامحدود یک شخص اصلی و محوری، به عنوان مثال یک پادشاه که هیچ از سوی پارلمان، قضات و یا روحانیون کنترل نمی‌شود تأکید دارد؛ مانند لویی چهاردهم، "پادشاه خورشید" که از سال ۱۶۴۳ تا ۱۷۱۵ در فرانسه سلطنت می‌کرد و معروف است که می‌گفت: "من خودم دولت هستم". یک نمونۀ ساده برای مطلق‌گرایی اروپای قرن ۱۶ الی ۱۸ بود که "حق الهی" برای پادشاهان قائل بود به این معنی که پادشاه اقتدار خود را از خدا می‌گرفت. حاکمان مستبد مدرن هم به نوعی از قدرت مطلق برخوردار هستند اگرچه اغلب ادعا می‌کنند که نمایندگان دموکراسی می‌باشند. مطلق‌گرایی، به عنوان یک مفهوم فلسفی، بر این باور است که برخی ارزش‌ها، همچون حقیقت، تغییرناپذیر هستند اما در مقابل، نسبی‌گرایان طور دیگری می‌اندیشند (ببینید Relativism را).

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, کتاب ایسمها isms, جان اندروز John Andrews, حسین شیران

[ سه شنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 تحلیل و فراتحلیل Analyses and Metaanalyses

✍️ حسین شیران Hossein Shiran

بخش سوم

 

     نظر به آن‌چه پیش‌تر گفته شد، «فراتحلیل» مرحله‌ای «بعد و بالا»تر از «تحلیل» است؛ اگر که «تحلیل» برآنست با شکستن یک پدیدۀ پیچیده به عناصر سازنده‌اش به «درک منفرد»ی از آن دست یابد، «فراتحلیل» تلاش می‌کند با «تجمیع و ترکیب نتایجِ» حاصل از این تحلیل‌ها - یعنی همان درک‌های منفرد، سرانجام به یک «جمع‌بندی منظم و منسجم» در ارتباط با آن پدیده دست یابد (Cogaltay & Karadag, 2015). از این منظر «فراتحلیل» بنوعی برعکس و مکمل «تحلیل» عمل می‌کند؛ کار تحلیل اگر «بریدن» و «از هم شکافتن» باشد کار «فراتحلیل» نوعی «بهم دوختن» و «بهم بافتن» است.

 

     «فراتحلیل» از این جهت که «فرآیندیست عملیاتی برای دست‌یابی به معرفت|حقیقت» (بیرو، فرهنگ علوم اجتماعی) ماهیتاً یک «روش تحقیق» به شمار می‌رود و در اقلیم «روش شناسی» ذیل عنوان کلی‌تری بنام روش «بررسی سیستماتیک (نظام‌مند) Systematic Review» قرار می‌گیرد. «بررسی سیستماتیک» نوعی نظام تجمیع، تلخیص و تلفیق نتایج پژوهش‌های علمی است. در شرح تفاوت و تمایز «بررسی سیستماتیک» با «بررسی روایتی Narrative Review» که «بررسی ادبیاتی Literature Review»، «بررسی توصیفی Descriptive Review» و گاه «بررسی سنتی Traditional Review» هم نامیده می‌شود در بخش بعد خواهیم گفت. 

 

ادامه دارد ...

 

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: جامعه شناسی, فراتحلیل, متاآنالیز متافیزیک متاتئوری, جامعه شناسی شرقی

[ یکشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

به کتابخانۀ دیجیتال جامعه‌شناسی شرقی خوش آمدید!

Wellcome to Oriental Sociology Digital Library

📚 کتابخانه جامعه‌شناسی شرقی 📚

✳️ فرصتی برای مطالعۀ هر چه بیشتر ✳️

دانلود رایگان کتابهای جامعه شناسی


📚 کتاب روشهای جامعه شناسی

✍️ ریمون بودون Raymond Boudon

🔄 دکتر عبدالحسین نیک گهر

دانلود رایگان کتاب روشهای جامعه شناسی ریمون بودون جامعه شناسی شرقی

🔽 دانلود 👇👇👇

دانلود رایگان کتاب روشهای جامعه شناسی ریمون بودون

نوع فایل: pdf - حجم فایل: 2.7 MB - تعداد صفحات: 134


🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)

🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)

⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)


برچسب‌ها: دانلود رایگان کتاب, روشهای جامعه شناسی, ریمون بودون بودن, عبدالحسین نیک گهر

[ شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

یک جامعه شناسی یا بیشتر - بخش اول
نوشته: پیوتر اشتومپکا Piotr Sztompka
ترجمه: حسین شیران

 

     این پرسش که آیا فیزیک اسپانیایی وجود دارد، یا شیمی لهستانی، یا نجوم دانمارکی، معنایی ندارد (مگر در این معنای بی‌اهمیت جغرافیایی، که علم هم مانند سایر فعالیت‌های انسانی در جایی مشخص در حال انجام شدن است). استدلالات خاص ریاضیات اتحاد جماهیر شوروی که در دوران استالینیسم مطرح شده بود امروز همچون یک شوخی زشت به نظر می‌رسد. 

 

     این به این دلیل است که در علوم طبیعی تنها یک موضوع جهانی وجود دارد- یک جهان طبیعی، که در تمام جهان در اسپانیا، لهستان، دانمارک و روسیۀ استالینیست به یک شیوه و شکل جریان دارد؛ و نیز یک روش جهانی وجود دارد- استانداردهای مشترک تحقیق، که در تمام جهان حداقل تا زمانی که یک پارادایم خاص پذیرفته شده است قابل قبول است (کوهن، 1970). 

 

     از سوی دیگر، ما هیچ ابایی نداریم از این‌که در مورد موسیقی آلمانی، هنر فرانسوی، معماری ایتالیایی، ادبیات آمریکای لاتین صحبت کنیم. این در اصل به این خاطر است که هنر مانند علم نیست؛ هنر ریشه در تاریخ‌های خاص، سنت‌های محلی و اقلیم‌های فکری دارد؛ و حتی آدم وسوسه می‌شود که بگوید هنر بازتابندۀ یک "شخصیت ملی" است (البته اگر که با این مفهوم نه از نقطه‌نظر ژنتیکی بلکه به معنای کاملاً تاریخی برخورد شود). 

 

     حال در این میان، از یک سو علوم طبیعی و از سوی دیگر هنر، علوم اجتماعی یا علوم انسانی کجای کار قرار می‌گیرند؟ پاسخ این است که دقیقاً در وسط. برخی از این رشته‌ها بیش‌تر به سوی هنر گرایش دارند، هم از این جهت صحبت از فلسفۀ انگلیس، آلمان یا فرانسه کاملاً طبیعی می‌نماید و برخی دیگر بیش‌تر به سوی علم متمایل می‌شوند هم از این رو صحبت از روان‌شناسی تجربی سوئدی یا اقتصاد خرد یونانی معمول نیست. بطور کلی، علوم انسانی بیش‌تر به هنر نزدیک‌تر هستند تا علوم رفتاری که به علوم دقیقه نزدیک‌ترند. 

 

     برخی از جامعه شناسان در این موقعیت میانه، ​​جامعه شناسی را بخشی علم و بخشی هنر دانسته‌اند. نیل اسملسر به عنوان یک دارایی با آن برخورد می‌کند زمانی که می‌گوید "منفعت در زمینه‌ و رشته‌ای جریان دارد که مهر و موم شدن خود در یک پارادایم بسته را رد می‌کند و تهدید به خروج از آن می‌کند، اما ویژگی‌های باز بودگی و تخیل فکری را حفظ می‌کند" (اسملسر، 1994: 8). و دقیقاً قرار گرفتن در این وضعیت میانه است که ​​دلیلی برای دوباره مطرح کردن این پرسش فراهم می‌سازد که: "یک جامعه شناسی یا بیش‌تر؟".

 

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی شرقی, حسین شیران, علوم اجتماعی

[ پنجشنبه ۷ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

بازخوانی اجتماعی سفرنامه ناصر خسرو - بخش دوم
حسین شیران

«فسیروا فی الأرض ...».

     
     نظرا در "بن‌بستِ شناختی" قرار داشت، ناصر خسرو قبادیانی، و در این بن‌بست عملا با "شراب‌خواری" روزگار خود را سر می‌کرد تا چندی به این طریق بر "اندوه دنیا" فائق آید؛ بن‌بست شناختی جایی و یا بهتر بگویم "گاهی" است که در آن، دیگر منابع شناختی موجود به‌هیچ‌وجه پاسخ‌گوی مسائل مطرح نیستند. آن‌ها که استوار پای در این وادی نهاد‌ه‌اند بسیار از این بن‌بست‌ها دیده‌اند و هر یک به طریقی خاص از آن گذر کرده‌اند. 

 

     پیش از او، "بوعلی سینا" (370  الی 428 ه.ق)، نزدیک‌ترین فرد به او، در این بن‌بست قرار گرفته بود، آن گاه که رساله "مابعدالطبیعه ارسطو" را چهل بار خوانده و در فهم‌اش عاجز مانده بود، و او می‌دانست که شیخ‌الرئیس مدام به مسجد پناه برده و نماز گزارده و از خدا راهی برای خروج از این بن‌بست طلب کرده بود و سرانجام ناخواسته از دست یک کتاب‌فروش دوره‌گرد سمج، "اغراض مابعدالطبیعه ارسطو" نوشته "حکیم فارابی" را دریافت کرده و از بن‌بست رهایی یافته بود؛ و حال او هم از خدا حاجت خواسته و در خواب در اشاره به سوی "قبله" دستورالعمل "جوینده یابنده باشد" را دریافت کرده بود. 

 

     میان راه‌کار ابن سینا و راه‌کاری که پیش پای او گذاشته شده بود فرق بود. او "دبیر دربار" بود و در رفاه ناشی از آن، به معارف بسیاری دست یافته و با مراجع مختلفی بحث کرده اما در نهایت نه فقط راهی به کنه حقیقت نیافته بلکه از هر اهل فکری خوف کرده بود: "ز اندیشه غمی گشت مرا جان به تفکر | ترسنده شد این نفس مفکر ز مفکر"؛ و حال راهی که شایسته حال او بود پیش پایش گذاشته شده بود: "سفر"؛ سفر یعنی "حرکت" در راستای خروج از بن‌بست؛ باری حکم او "فسیروا فی الأرض" بود و او خواه‌ناخواه این راه در پیش گرفت در حالی‌که بوعلی "دربارگریز" بود و از این سبب خواه‌ناخواه همواره خود در سفر، پس راه دیگری نصیب او گشته بود. 

 

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)   


برچسب‌ها: جامعه شناسی, جامعه شناسی ادبیات, سفرنامه ناصر خسرو, حسین شیران

[ سه شنبه ۵ مرداد ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]