جامعه‌شناسی شرقی Oriental Sociology

                                  بررسی مسائل اجتماعی ایران و مسائل جامعه‌شناسی

                                      وبسایت حسین شیران - دکترای جامعه‌شناسی

🌓 فرخنده باد روز معلم 🌺🌺🌺

⏺ ای نهال آرزو، خوش زی که بار آورده‌ای | غنچه بی باد صبا، گل بی بهار آورده‌ای
شاخ و برگت نیکنامی، بیخ و بارت سعی و علم | این هنرها جمله از آموزگار آورده‌ای
(پروین اعتصامی 🙏🌺)

⏺ تنها و تنها در جامعه‌ای می‌توان از توسعه و تعالی و تکامل سخن گفت که هر کجا نام معلم به زبان می‌آید بلافاصله سرها به نشانه احترام فروافتند!

⏺ این روز عزیز را محضر تمام اساتید و معلمان حاضر در گروه تبریک و تهنیت عرض می‌کنیم! 🙏🙏🌹🌹

روز معلم مبارکباد

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers


برچسب‌ها: روز معلم, 12 اردیبهشت, شهید مطهری, پروین اعتصامی

[ یکشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

❇️ امروز 11 اردیبهشت برابر با 1 مه روز جهانی کار و کارگر است؛ روز بزرگداشت همه آن‌هایی که موقع تقسیم کار، بیشترین‌ها و سخت‌ترین‌ها سهم‌شان است اما موقع تقسیم بودجه و دریافت دستمزد کمترین‌ها دست‌شان! مبارک‌باد این روز بر همۀ کارگران تلاش‌گر این سرزمین! 🙏🌹🌹

روز جهانی کار و کارگر

 

🌹🌹 روز جهانی کار و کارگر مبارک‌باد! 🌹🌹


برچسب‌ها: روز کار و کارگر, 1 مه 11 اردیبهشت, جامعه شناسی کار, جامعه شناسی شرقی

[ شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

شانزده ویژگی متفکران انتقادی 

نوشتۀ دیپ پاتل Deep Patel

ترجمۀ حسین شیران

شهود هم اگر که عمیق‌تر مورد کاوش قرار گیرد می‌تواند برای کسب دانش و بینش قابل اعتماد باشد.

بخش چهارم

13. آگاهی از خطاهای رایج در تفکر Aware of common thinking errors
     متفکران انتقادی اجازه نمی‌دهند منطق و استدلال‌شان با توهمات و تصورات غلط پوشیده و یا آلوده شود. آن‌ها از مغالطه‌های منطقی رایج، که خطاهایی معمول در استدلال بوده و اغلب در مجادلات و مناظرات وارد هستند، آگاه هستند. برخی از این خطاهای معمول در تفکر عبارتند از:

- استدلال دایره‌ای (دوری)، که در آن از پیش‌فرض یک استدلال یا یک استنتاج به عنوان پشتوانه‌ای برای خود آن استدلال استفاده می‌شود.

- سوگیری شناختی میان‌بر، که در آن لج‌بازانه به یک نظر یا استدلال مورد علاقه پافشاری می‌شود در حالی که امکانات یا توضیحات بسیار مؤثرتر دیگری هم وجود دارند.

- اشتباه گرفتن همبستگی با علیت، به عبارت دیگر، زمانی که دو اتفاق با هم رخ می‌دهند یکی علت دیگری در نظر گرفته شود؛ بدون شواهد مستقیم این فرض قابل توجیه نیست.

14. تفکر خلاق Creative Thinking
     مؤثرترین متفکران انتقادی در عین حال خلاق‌ترین متفکران هم هستند. متفکران خلاق قالب‌های استاندارد برای حل مسائل را رد می‌کنند - آن‌ها اغلب خارج از این چارچوب‌ها فکر می‌کنند؛ واجد طیف وسیعی از علایق هستند و طیف وسیعی از دیدگاه‌ها را هم در رابطه با یک مسأله اتخاذ می‌کنند؛ همین‌طور از آزمایش روش‌های مختلف استقبال می‌کنند و دیدگاه‌های مختلف را هم در نظر می‌گیرند. بزرگ‌ترین تفاوت میان متفکران انتقادی و متفکران خلاق در این است که خلاقیت با تولید ایده همراه است در حالی‌که تفکر انتقادی با تجزیه و تحلیل و ارزیابی آن ایده‌ها؛ خلاقیت برای آوردن ایده‌های بدیع بسیار مهم است و تفکر انتقادی هم به تمرکز و تبلور هرچه واضح‌تر این ایده‌ها کمک می‌کند.

15. ارتباط‌دهندگان تأثیرگذار Effective Communicators
     در بسیاری از موارد، مشکلات ارتباطی ناشی از ناتوانایی در تفکر انتقادی دربارۀ یک موقعیت یا نگرش به آن از دیدگاه‌های مختلف است. ارتباطات مؤثر با یک فرآیند فکری روشن آغاز می‌شود. تفکر انتقادی ابزاری است که ما از آن برای انسجام بخشیدن و ابراز تفکرات خود استفاده می‌کنیم. تفکر انتقادی متکی بر تعقیب روند تفکر و سیر استدلال شخص دیگری است. یک متفکر انتقادی تأثیرگذار باید بتواند ایده‌های خود را به روشی جذاب ارائه کند و سپس پاسخ‌ها و اکنش‌های دیگران را جلب کند.

16. شنوندگان فعال Active Listeners
     متفکران انتقادی فقط دنبال این نیستند که نظرات خودشان را به دیگران ارائه کنند، آن‌ها هم‌چنین شنوندگان فعال و حرفه‌ای هستند و واقعاً در گیرودار آن هستند که نقطه‌نظرات دیگران را هم دقیق بشنوند. آن‌ها در حین گفتگو یا بحث به جای آن‌که شنوندۀ منفعلی باشند سعی می‌کنند مشارکت فعالانه‌ای در مباحث داشته باشند. آن‌ها سؤالاتی از طرف‌های مقابل خود می‌پرسند تا به آنها در تشخیص واقعیات از مفروضات كمك كنند. آن‌ها با پرسیدن سؤالات سر بازی که به عمق موضوعات می‌پردازند اطلاعات لازم را گردآوری می‌کنند و سعی می‌کنند به بینش لازم در ارتباط با آن‌ها دست یابند.

پایان

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: تفکر انتقادی, تفکر تحلیلی, دیپ پاتل Deep Patel, جامعه شناسی شرقی

[ شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

مرگ تدریجی هویت‌ها و اصالت‌ها - 3
به بهانه شناسنامه‌دار شدن آییل
حسین شیران - جامعه‌شناس

     انسان‌های بی‌هویت و بی‌اصالت از این جهت برای سلطه‌گرایان و توده‌گردانان اهمیت می‌یابند که هم‌چون درختان بریده از ریشه و از خاک‌شان به راحتی به هر کجا که بخواهند بار می‌زنند و می‌بَرند و می‌بُرند و به هر شکل که بخواهند درمی‌آورند و در هر زمینه و هر راستایی که بخواهند بکارشان می‌گیرند. در این میان سختی‌ای اگر هست در همان کندن‌شان از هویت و از اصالت‌شان است که آن را هم دیگر بی‌هیچ خشم و خشونتی رسما بواسطۀ فرایندهای تدریجی هویت‌زدا پیش می‌برند و اندکی بعد، توده‌ای از انسان‌های غیرارگانیک و غیراصیلی را تحویل می‌گیرند که در عین تعدد و تکثر، غرق در دریای بی‌هویتی، یک‌سان می‌اندیشند و یک‌سان عمل می‌کنند و همه هم هم‌سان یک‌سو شناورند. بدیهی است برای آن‌ها کنترل کیفی و کمی یک چنین توده‌ای بسیار بهتر و راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر از آب درمی‌آید. 

      شاید تصور و تقبل جریان یک چنین فرایندهایی برای برخی دشوار باشد؛ بهترین راه برای دیدن و باور کردن جریانات تدریجی سرعت بخشیدن به فرایند درک آن‌ها و رساندن‌شان به سطح هوش و حواس است- حالا به هر شکل ممکن، گاهی با جهش به جلو، گاهی با پرش به عقب، و یا گاه با در کنار هم به تصویر کشیدن آغاز و انجام کار! با این شیوه میزان دور شدن‌مان از هویت و اصالت‌مان بهتر به چشم خواهد خورد و بهتر به ذهن خواهد نشست؛ این شاید تکانه‌ای باشد بر درک سخت و سنگین این واقعیت که ای‌عجب، دیگر نه در نام‌ و نام‌خانوادگی‌ و نام والدین و بستگان و همکاران‌مان، و نه در نام ساختمان و کوچه و خیابان و میدان و بوستان محل زندگانی‌مان، و نه در هنر و دفتر و کتاب و کتابت و عتاب و خطاب‌مان، و نه در گویش و پوشش و پویش و رویش‌مان، چندان چیزی نمی‌یابیم که نمود و نماد هویت و اصالت‌مان داشته باشد! 

ادامه دارد ...

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: هویت اجتماعی, شناسنامه آییل, ثبت احوال کشور, جامعه شناسی هویت

[ سه شنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

مرگ تدریجی هویت‌ها و اصالت‌ها - 2
به بهانه شناسنامه‌دار شدن آییل
حسین شیران - جامعه‌شناس

     امور و مسائل تدریجی از این جهت که زیر سطح تحریک هوش و حواس ما در جریان هستند چندان جلب توجه نمی‌کنند و چندان به چشم نمی‌آیند، چندان جدی هم گرفته نمی‌شوند؛ این در حالیست که بسیاری از مصائب و مشکلاتی که بر سر ما می‌آیند مشخصا از این مجرا و این معبر هستند، چه اغلب جریاناتی که در پی ایجاد تغییرات نامحسوس در توده در راستای مطامع و منافع درازمدت خود هستند قویا از این مجرا استفاده می‌کنند و عملا برنامه‌های خرد و کلان خود برای مدیریت توده را از این درگاه یعنی از زیر سطح تحریک هوش و حواس مردم پی‌می‌گیرند و پیش می‌برند. 

     در ارتباط با موضوع بحث یعنی مرگ تدریجی هویت‌ها و اصالت‌ها هم دقیقا همین‌طور است. برنامه‌ها طوری در پی هم چیده شده‌اند که مردم بدون آن‌که خود متوجه باشند در مسیرهایی قدم برمی‌دارند که در متن‌ و بطن‌شان جریانات نامحسوسی در کارند تا آن‌ها را روزبه‌روز از هویت و اصالت خود دور سازند و به چیزی که مشخصا مدنظر برنامه‌ریزان مدیریت تودۀ مردمی است تبدیل کنند. خواه‌ناخواه جریانات جهانی و جهانی‌شدن هم آب در آسیاب‌شان می‌ریزند و به هر شکل فرایند تولید تودۀ بی‌هویت و بی‌اصالت بر روی زمین را سرعت می‌بخشند. اما براستی انسان‌های بی‌هویت و بی‌اصالت به چه درد این‌ها می‌خورند؟

ادامه دارد ...

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: هویت اجتماعی, شناسنامه آییل, ثبت احوال کشور, جامعه شناسی هویت

[ چهارشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

مرگ تدریجی هویت‌ها و اصالت‌ها - 1
به بهانه شناسنامه‌دار شدن آییل
حسین شیران - جامعه‌شناس

     سرانجام "آییل" صاحب شناسنامه شد؛ طی نه ماهی که این دختر نوزاد ما بی‌شناسنامه ماند، از 14 تیر 1399 تاریخ تولدش تا 15 فروردین 1400 زمان تنظیم سند شناسنامه‌اش، کش‌وقوس میان پدر و مادر او و سازمان ثبت احوال کشور صرفا بر سر "نامی" که انتخاب شده بود نبود بلکه فرا و ورای آن بر سر "هویت و اصالتی" بود که عمریست به هر شکل ممکن به محاق برده شده و متأسفانه مجالی برای اظهار و ابراز وجود نیافته و باز نمی‌یابد! و این افول تنها متوجه هویت آذربایجانی که آییل معرف و متعلق به آنست نیست بلکه کم‌وبیش متوجه هر هویت قومی دیگریست که در حاشیۀ هژمونی هویت مرکزی یا بهتر بگویم هویت مرکزخواه در سایه مانده و از رشد و شکوفایی بازمانده است.

     اگرچه در این سرزمین همواره صحبت از "هویت‌های قومی" و یا وضعیتا همان "هویت‌های حاشیه‌ای" که گفتیم محمل حساسیت‌ها بوده و است- چرا که همواره حوالی این بحث‌ها را دورتادور هاله‌هایی از ایسم‌ها گرفته‌اند که در واقع چاله‌هایی بیش نیستند و این البته خاصیت هر ایدئولوژی است که در بادی امر از باب جذب جماعت هاله‌ای از نور می‌نماید اما به انتهایش که می‌رسی جز سیاهی و سرگردانی نمی‌بینی و نمی‌یابی و این را بیشتر و بهتر از هر کس دیگری باید از آن‌هایی شنید که به هر شکل موفق می‌شوند بازماندۀ خود را از این چاله‌ها بیرون بکشند، با این وجود باید به هر شکل به وجوه متعدد افول هویت‌های اصیل هم پرداخت و در کنار خوف از درغلطیدن در دام ایسم‌های هویتی، خطر طغیان هویت‌های فروخفته و فروکوفته را هم در نظر گرفت.

 

ادامه دارد ...

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: هویت اجتماعی, شناسنامه آییل, ثبت احوال کشور, جامعه شناسی هویت

[ جمعه ۲۷ فروردین ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

شانزده ویژگی متفکران انتقادی 

نوشتۀ دیپ پاتل Deep Patel

ترجمۀ حسین شیران

شهود هم اگر که عمیق‌تر مورد کاوش قرار گیرد می‌تواند برای کسب دانش و بینش قابل اعتماد باشد.

بخش سوم


9. دل‌سوزی و هم‌دلی Compassion and Empathy
     دل‌سوزی و هم‌دلی برای متفکران انتقادی ممکن است یک امر منفی به نظر برسد، چرا که حساس و عاطفی بودن می‌تواند درک ما از یک موقعیت را منحرف سازد، با این وجود ارزش و اهمیت دل‌سوز بودن در نگران دیگران بودن و بها دادن به رفاه سایر افراد است. بدون دل‌سوزی ما همۀ اطلاعات و موقعیت‌ها را از دیدگاه حقایق و داده‌های علمی بسی سرد و بی‌روح خواهیم دید. برای ما بسی آسان خواهد بود این‌که اجازه دهیم بدبینی و شک‌گرایی ما زهرآگین‌تر شود و به هر چه که می‌بینیم به دیدۀ تردید بنگریم، اما برای این‌که به یک متفکر انتقادی خوب تبدیل شویم باید همواره عنصر انسان بودن را در نظر داشته باشیم. همه کارهایی که ما انجام می‌دهیم تنها مربوط به داده‌ها و اطلاعات مجزا نیستند - آن‌ها همچنین مربوط به افراد انسانی هستند.

10. فروتنی Humility
     فروتنی اراده و تمایل به تصدیق نقائص شخصی و دیدن ویژگی‌های مثبت شخصی به روشی دقیق است. شما هنگامی که فروتنی دارید از معایب و نقایص خود آگاه هستید اما همین‌طور از نقاط قوت خود هم آگاه هستید و این یک عنصر مهم در تفکر انتقادی و اراده به داشتن کشش و ذهنی باز است. اگر که فروتنی فکری داشته باشید ذهن‌تان همواره نسبت به نقطه‌نظرات دیگران باز خواهد ماند، مواقعی که دارید اشتباه می‌کنید را خود به خوبی تشخیص خواهید داد و هر گاه هم که ضرورت داشته باشد باورهای شخصی خودتان را به چالش خواهید گذاشت.

11. اراده به چالش کشیدن وضعیت موجود Willing to challenge the status quo
     تفکر انتقادی به معنای زیر سؤال بردن شیوه‌های عمل دیرین و امتناع از پای‌بندی به روش‌های سنتی، تنها به این دلیل که همیشه کارها به این شیوه انجام شده، می‌باشد. متفکران انتقادی به دنبال پاسخ‌ها و روش‌های هوش‌مندانه و اندیش‌مندانه‌ای هستند که در آن‌ها تمامی اطلاعات و شیوه‌های موجود و مرتبط را در نظر گرفته باشند. ارادۀ آن‌ها برای به چالش کشیدن وضعیت موجود ممکن است مجادلانه به نظر برسد اما باید در نظر داشت که این یک بخش اساسی از ذهن خلاق و نوآور یک متفکر انتقادی است.

12. ذهنیت باز Open-Mindedness
     این‌که بتوان از یک موضع عقب‌نشینی کرد و خود را گرفتار یک منازعۀ بی‌فایده نساخت به متفکران انتقادی کمک می‌کند تا چشم‌اندازهای گسترده‌تری را ببینند. متفکران انتقادی از درگیر شدن در مباحث جنون‌آمیز یا جانب‌دارانه دوری می‌کنند- آن‌ها می‌خواهند همه دیدگاه‌ها را بشنوند. متفکران انتقادی یک‌راست به سمت نتیجه‌گیری نمی‌جهند؛ آن‌ها با ذهنیتی باز به یک مسأله یا موقعیت نزدیک می‌شوند و با آغوش باز آراء و نظرات دیگران را جویا می‌شوند.

 

ادامه دارد ...

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: تفکر انتقادی, تفکر تحلیلی, دیپ پاتل Deep Patel, جامعه شناسی شرقی

[ دوشنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]

🌓 مقاله در روش‌شناسی علوم اجتماعی
عنوان: چالش‌ها در کاربرد روش گرندد تئوری (نظریه‌بنیاد): پیش‌درآمدی عملی بر انجام تحقیق به روش گرندد تئوری
Challenges When Using Grounded Theory:A Pragmatic Introduction to Doing GT Research
نویسندگان: وی. تیمونن، جی. فولی و سی. کنلون
V. Timonen, G. Foley and C. Conlon
مترجم: حسین شیران Hossein Shiran

بخش ششم

2- اشتراوس و کوربین: عینیت‌گرایی و تأمل‌گری
     برخلاف رویکرد کلاسیک، اشتراوس و کوربین (1990/2015) با تأکید بر اعتبارسنجی روبه‌رشد و ترکیب استقراء و قیاس (Heath & Cowley, 2004)، طرحی با جزئیات بیش‌تر برای تحلیل داده ارائه داده‌اند و به این تصور که یک "فرمول" گام به گام وجود دارد که باید با دقت پی‌گرفته شود تا به یک نظریۀ داده‌بنیاد "خوب" منجر گردد جان داده‌اند (Bryant, 2009). نسخه اشتراوس و کوربین (1990/2015, 1998) واجد زیربنای عینیت‌گرایی است - به این معنی که قائل به این فهم است که یک واقعیت عینی و خارجی وجود دارد که قابل کشف و گزارش توسط محقق است (Charmaz, 2000, 2013). با این‌حال، در چاپ‌های اخیر (Strauss & Corbin, 2008 ، 2015) بیشتر بر نقش تأملی محقق تأکید شده و از تأکید بر کاربرد شیوه‌های فنی که در چاپ‌های قبلی مطرح بود کاسته شده است (Charmaz, 2013).

3- نظریه‌بنیاد ساخت‌گرا (CGT)
     نقش مشارکت‌کننده و محقق در روند تولید دانش و بازجویی ماهیت دانش تولیدشده، نقطۀ اصلی عزیمت نظریه‌بنیاد ساخت‌گرای چارمز (2006 ,2014) است. جایی که گرندد تئوری کلاسیک ادعا می‌کند نظریه از دل داده‌ها بیرون می‌آید و این کار توسط محقق بدون دخالت او و صرفا به عنوان یک مشاهده‌گر علمی تأملی انجام می‌شود، در CGT محقق در تولید داده و نظریه کاملاً دخیل است. در CGT مشاركت‌كنندگان در تولید دانش نقشی فعال دارند، دانشي كه به عقیدۀ چارمز (2014) با تأیید فرایند ساخت سازه تقویت می‌شود. دانشی که به این طریق تولید می‌شود، به نوبۀ خود، به مثابۀ یک تمثال تفسیری سازه‌ای مطرح می‌شود. 

     از نظر چارمز "مبانی پراگماتیسم (عمل‌گرایی) گرندد تئوری ما را ترغیب می‌کند به جای این‌که یک گزارش خارجی از رویدادها و اظهارات ارائه بدهیم یک تعبیر تفسیری از عوالمی که مطالعه می‌کنیم بسازیم"(Charmaz، 2014، p. 339). با این‌حال، در روش CGT تأکید بر دانش به عنوان یک تمثال تفسیری و بر این اساس ذهنیت ذاتی آن ممکن است در تنش با برخی از الزاماتی تلقی گردد که به طور فزاینده در اغلب پروژه‌های تحقیقاتی اعمال می‌شوند. به عنوان مثال، تقریباً همه برنامه‌های تحقیقاتی رقابتی که توسط کمیسیون اروپا تأمین اعتبار می‌شوند بر "چالش‌های جامعوی" بزرگ تأکید دارند و بر اهمیت تولید یافته‌های تحقیقاتی عینی که بتواند زیربنای پاسخ‌های عملی یا سیاسی گسترده به این چالش‌ها باشد.

ادامه دارد ...

مشخصات مجله و مقاله:

International Journal of Qualitative Methods
Volume 17: 1–10
ªThe Author(s) 2018
Reprints and permissions:
sagepub.com/journalsPermissions.nav
DOI: 10.1177/1609406918758086
journals.sagepub.com/home/ijq

روش تحقیق در علوم اجتماعی - روش‌شناسی در جامعه‌شناسی - گرندد تئوری نظریه داده‌بنیاد

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)


برچسب‌ها: گرندد تئوری نظریه بنیاد, گلیزر و اشتراوس, کوربین کلارک چارمز, پراگماتیسم عملگرایی

[ پنجشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۰ ] [ ] [ حسین شیران Hossein Shiran ]

[ ]